شکل گیری اتحادیۀ آغازایلامی در فلات ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری باستان شناسی، گروه باستان شناسی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استادیار گروه باستان شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین_پیشوا، ورامین، ایران.

3 دانش آموختۀ کارشناسی ارشد باستان شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران، ایران.

چکیده

دورۀ آغازایلامی برهه‌ای از تاریخ فلات ایران است، که بازۀ زمانی 3300 تا 3000پ.م. در برمی‌گیرد. این دوره برخلاف دوره‌های قبل برای اولین‌بار، در سطحی گسترده از فلات ایران قرار گرفته است، که جوامع گوناگون به‌شکل یکپارچه، پیچیدگی‌های اجتماعی را به‌کار می‌بردند. به‌دلیل ساختار مشابه فرهنگی و مدیریتی می‌توان دریافت که احتمالاً ارتباط و پیوستگی‌های سیاسی میان آن‌ها شکل‌گرفته است. متأسفانه به‌دلیل کاوش‌های محدود‌، دورۀ آغاز‌ایلامی را نمی‌توان در تمام این پیوستگی‌ها کامل ترسیم نمود. در پژوهش حاضر نگارندگان با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و گردآوری اطلاعات به‌روش اسنادی از کاوش‌های صورت گرفته، در پی یافتن پیوستگی‌ها برمبنای الواح خطی (آغاز‌ایلامی) و نقش مهر در محوطه‌های آغازایلامی را دارند که به‌لحاظ جغرافیای دور از هم قرار گرفته‌اند و یک مرز سیاسی-اقتصادی را نشان می‌دهند، مانند: تپه ازبکی در دشت قزوین در (شمال‌غرب) و شهر‌سوخته در سیستان‌وبلوچستان، تپه یحیی کرمان در (جنوب‌شرق) و تپه سفالین در شرق استان تهران، (شمال‌شرق) و تپه شوش در غرب خوزستان کنونی، (جنوب‌غربی) این مرز سیاسی-اقتصادی را تشکیل داده‌اند. با توجه به آنالیز عناصر سازندۀ گل‌نبشته‌های هر محوطه با حفظ سبک بومی نگارش و دامنۀ اسم‌های آوایی متفاوت نسبت به دیگر محوطه‌هاست، اما از یک سیستم و فن مدیریتی مشترک با نقش مهر‌های نسبتاً یکسان شکل‌گرفته‌اند که در دورۀ قبل (شوش II) مشابه آن در فلات ایران به‌دست نیامده است و می‌توان حدس زد در این برهۀ زمانی اتحادیه‌ای با ساختار جغرافیایی فلات ‌ایران در هزارۀ چهارم‌ پیش‌ازمیلاد شکل‌گرفته است. شاید دلیل شکل‌گیری این پیوستگی‌ها، اشتراک‌های سیاسی و منافع مشترک بین اقوام گوناگون بوده است که این عوامل به همراه محرکه‌هایی مانند: راه‌های باستانی و منظر طبیعی ایران باعث شکل‌گیری آن شده است.  

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Formation of the Proto-Elamite Union on the Iranian plateau

نویسندگان [English]

  • Hassan Afshari 1
  • Rouhollah Yousefi Zoshk 2
  • Mahsa Taheri 3
1 Ph.D. Candidate in Archeology, Department of Archeology, Faculty of Literature and Human Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Archeology, Faculty of Literature and Humanities, Islamic Azad University, Pishva-Varamin Branch, Varamin, Iran.
3 M.A. in Archeology, Department of Archeology, Faculty of Literature and Human Sciences, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The Proto Elamite period is a period in the history of the Iranian plateau, which covers the period from 3300 to 3000 BC. unlike previous periods, This period is located on a large area of the Iranian plateau for the first time, where different societies, used social complexities in an integrated way. Due to the similarity in culture and managerial structure, it can be seen that political connections and affiliation have probably been formed between them. according to limited excavations, Unfortunately the Proto Elamite period cannot be fully described in all these connections. In the present study, the authors are using descriptive-analytical method and collecting information by documentary method from the excavations, seek to find connections based on linear tablets (Proto Elamite) and the role of seal in the Proto Elamite areas which are geographically distant and show a political-economic border, including: Uzbek hill in Qazvin plain (northwest), Shahr-e Sokhteh in Sistan and Baluchestan, Yahya hill in Kerman (southeast), Sofalin Tepe in the east of Tehran province (northeast) and Shush hill in the west of present-day Khuzestan (southwest). According to the analysis of the constituent elements of the tablets of each area, despite preserving the native writing style and range of phonetic names, Common management system and relatively identical seal designs have been developed which are different from other areas. In the previous period (Susa II) nothing similar to the plateau of Iran has been found and it can be guessed that a union based on the geographical structure of the plateau of Iran was formed in the fourth millennium BC. Perhaps the reason for the formation of these connections was political commonalities and common interests between different ethnic groups, these along with other factors such as: ancient roads and natural landscape of Iran, have led to its formation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Proto-Elamite
  • Proto-Elamite Writing
  • Elamite Union
  • Proto-Urbanization
  • Early Governments

مراجع

- افشاری، حسن، 1398، «بررسی تحلیلی اندیشه نگاره‌های اسمی در خط آغازایلامی». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد باستان‌شناسی، دانشگاه تهران، (منتشر نشده).
- افشاری، حسن، 1398 الف، «قوم‌باستان‌شناسی دشت خوزستان برمبنای نقش‌مهرهای شوش II». همایش باستان‌شناسان جوان، دانشگاه تهران.
- افشاری، حسن؛ عبدلی، آتنا؛ روانبخش، مریم، 1399، «ساختمان‌های منقوش در نیمه دوم هزاره چهارم پیش‌ازمیلاد در فلات ایران». نشریۀ باستان پژوه، 19 و 20(6 و 7): 4-20.
آلدن، جان، 1390، «دورۀ شوش III ». باستان‌شناسی غرب ایران، زیر نظر: فرانک هول، ترجمۀ زهرا باستی، تهران: نشر سمت: 316-331.
امامی، محمدامین؛ و حصاری، مرتضی، 1399، «بررسی گل‌نبشته‌های آغاز‌ایلامی در محوطۀ سفالین براساس مطالعات میکروسکوپ الکترونی و میکروسکوپ نیروی اتمی». نشریۀ پژوهه باستان‌سنجی، 6 (1): 33-46.
- آمیه، پیر، 1393، «روابط ایران و بین‌النهرین از 3500 تا 1600 پ.م». بین‌النهرین و ایران در دوران باستان، گزارش سمینار یادواره ولادمیرلوکونین، ویراستۀ جان کرتیس، ترجمۀ زهرا باستی، تهران: نشر سمت: 25-38.
- پاتس، دنیل. تی، 1388، باستان‌شناسی ایلام،. ترجمۀ زهرا باستی، تهران: نشر سمت.
- حصاری، مرتضی؛ و اکبری، حسن، 1386، «گزارش مقدماتی کاوش محوطۀ باستانی سفالین پیشوا». مجموعۀ مقالات نهمین گردهمایی باستان‌شناسی ایران، جلد هفتم، تهران: نشر پژوهشگاه میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری: 165-200
- حصاری، مرتضی، 1396، «بررسی تعدادی از اثر مهرهای حیوانی دورۀ آغازایلامی محوطه ی تپه سفالین پیشوا». نشریۀ مطلعات باستان‌شناسی ایران: 13-28.
- جمشیدی، سپیده، 1398، «بررسی کارکرد گل نوشته‌های آغازایلامی در تعاملات اقتصادی بین منطقه‌ای: مطالعۀ موردی شوش، ملیان، تپه یحیی». پایان‌نامۀ برای اخذ مدرک کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران (منتشر نشده).
- سرداری‌زارچمی، علیرضا، 1393، «تپه سنجر: چشم‌اندازی از یک استقرار طولانی‌مدت در دشت شوشان». مجموعه مقالات همایش بین-المللی باستان‌شناسان جوان، به‌کوشش: محمدحسین عزیزی‌خرانقی، مرتضی خانی‌پور و رضا ناصری، تهران: انتشارات دانشکدۀ ادبیات و علوم‌انسانی و معاونت فرهنگی دانشگاه تهران: 186-169.
- سرداری‌زارچی، علیرضا؛ و عطارپور، سمیرا، 1397، «مدارک باستان‌شناسی دوران آغازایلامی و ایلام قدیم در تپه سنجر خوزستان». مطالعات باستان‌شناسی، 10 (2): 138-119.
- سرلک، سیامک، 1389، فرهنگ هفت هزارسالۀ شهرقم. قم: انتشارات نقش، چاپ اول.
- سید سجادی، سید منصور، 1380، «گل نوشته دوران آغازایلامی شهر سوخته». در: مجله علوم انسانی دانشگاه سیستان و بلوچستان، 7 (15): 148-131.
- عزیزی‌خرانقی، محمدحسین؛ جمشیدی‌یگانه، سپیده؛ آبه، ماساشی؛ و اکبری، افشین، 1399، «شواهدی جدید از کاسۀ لبه‌واریخته از محوطۀ کله‌کوب، استان خراسان جنوبی». مطالعات باستان‌شناسی پارسه، ۴ (۱۲): ۲۹-۴۸.
- عقیلی‌نیاکی، شیرین، 1390، «اسناد محاسباتی مرتبط با فن مدیریت اقتصادی در قلی درویشI». در: سیامک سرلک، باستان‌شناسی و تاریخ قم: 147-227، قم: نشر اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قم.
- علیزاده، عباس؛ احمدزاده، لقمان؛ و امیدفر، مهدی، 1395، سیستم‌های استقراری و فرهنگ‌های باستانی دشت رامهرمز، جنوب‌غربی ایران (نتایج کاوش در تل گیر و بررسی منطقه ای رامهرمز). ترجمۀ ماندانا کرمی و رامین یشمی (زیر نظر عباس علیزاده)، تهران: انتشارات پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، چاپ اول.
- عنانـی، بهـرام؛ شـیرازی، روح الله؛ و یوسـفی، صاحـب، 1393، «ارتباطـات فرهنگـی منطقــۀ ســرایان در هزاره‌هــای چهــارم و ســوم پ.م.؛ نتایــج کاوش در محوطــۀ کله‌کــوب ســرایان، خراســان جنوبــی». نشــریۀ علمــی پژوهشــی پژوهشـنامه خراســان بــزرگ، 17: 67-5.
- عنانی، بهرام؛ و ایروانی‌قدیم، فرشید، 1399، «بررسی الگوهای استقراری عصر مس‌وسنگ و مفرغ در منطقۀ سرایان، خراسان جنوبی». پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران. 10 (24): 46-27.
- کارتر، الیزابت، 1392، «شوش شهرشاهی». شوش و جنوب‌غربی ایران. تاریخ و باستان‌شناسی، زیر نظر: ژان پرو و ژنو دلفوس، ترجمۀ هایده اقبال، گزارش گردهمایی بین‌المللی شوش: 89 - 71، تهران: نشر مرکز نشردانشگاهی.
- گریشمن، رومن، 1378، سیلک کاشان (کهن ترین زیستگاه انسان در فلات ایران). جلد اول، ترجمۀ کریمی، اصغر، تهران: سازمان میراث‌فرهنگی کشور (پژوهشگاه).
- لوبرن، آلن، 1392، «شوش کارگاه کاوش (آکروپل I)». یادگار زمان، شوش و جنوب‌غربی ایران. تاریخ و باستان‌شناسی، زیر نظر: ژان پرو و ژنو دلفوس، ترجمۀ هایده اقبال، گزارش گردهمایی بین‌المللی شوش، تهران: نشر مرکز نشر دانشگاهی: 66 - 49.
- لوبرن، آلن، 1392، «لایه 18 آکروپل شوش- یادگار خاک، یادگار زمان». شوش و جنوب‌غربی ایران. تاریخ و باستان‌شناسی، زیر نظر: ژان پرو و ژنو دلفوس، ترجمۀ هایده اقبال، گزارش گردهمایی بین‌المللی شوش، تهران: نشر مرکز نشر دانشگاهی: 172-165.
- مجیدزاده، یوسف، 1389، کاوش‌های محوطۀ باستانی ازبکی. جلد اول: هنر و معماری، تهران: نشر اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان تهران، چاپ اول.
- والا، فرانسوا، 1373، «شوش و ایلام». ترجمۀ آ همپارتیان، نشریۀ میراث‌فرهنگی، 12: 250 -265.
- والا، فرانسوا، 1396، «تاریخ ایلام». ترجمۀ حیدرزاده، محمد، فصلنامۀ جندی شاپور، 11: 91-66.
- ویت، مری؛ و دایسون، رابرت هنری، 1382، گاهنگاری ایران از حدود هشت هزار تا دوهزار پیش از میلاد. ترجمۀ اکبر پورفرج و احمد چایچی‌امیرخیز، تهران: انتشارات نسل باران، چاپ اول.
- هلوینگ، باربارار، 1383، «آغازایلامی در فلات‌مرکزی ایران». ترجمۀ ملک‌شهمیرزادی، صادق، در: سفالگران سیلک، تهران: نشر سازمان میراث‌فرهنگی: 159-149.
- یوسفی‌زشک، روح‌الله، 1389، «پیدایش نهادهای پیش‌حکومتی در فلات‌مرکزی ایران؛ خان‌سالارهای آغازایلامی در تپه‌سفالین-پیشوا». رسالۀ دکتری تخصصی باستان‌شناسی پیش‌از‌تاریخ، دانشگاه تهران، دانشکدۀ ادبیات، (منتشر نشده).
-یوسفی‌زشک، روح‌الله، 1396، «گزارش‌های مقدماتی گمانه‌زنی به‌منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه ازبکی شهرستان نظرآباد، استان البرز». جلد اول، اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان البرز، (منتشر نشده).
- یوسفی‌زشک، روح‌الله؛ ضیغمی، مجید؛ و باقی‌زاده، سعید، 1397، «گونه‌شناسی و طبقه‌بندی فرهنگ سفالی مس‌سنگی جدید شمال مرکز فلات ایران در پرتو یافته‌های کارگاه شمالی محوطه میمنت‌آباد». نشریۀ مطالعات باستان‌شناسی، 10 (1): 246-227.
- یوسفی‌زشک، روح‌الله؛ نکویی، پریسا؛ و روانبخش، مریم، در دست چاپ، «یادداشتی بر فن مدیریت اداری محوطه میمنت آباد».
 
- Afshari, H.; Abdoli, A. & Ravanbakhsh, M., 2020, “The decorated buildings in the second half of the 4th millennium appeared in the plateau of Iran”. Bastan Pazhou Magazine, 19- 20 (6-7): 2-14. [in Persian].
- Afshari, H., 2019, “Ethnoarchaeology of the Khuzestan Plain Based on the Marks of Susa Seals II”. Young Archaeologists’ Conference, Tehran University. [in Persian].
- Afshari, H., 2019, “The Analytical Investigation of complex Anthropomorphic Ideograms in Proto Elamite Scripts, Faculty of Literature and Human Science”. University of Tehran (unpublished) [in Persian].
- Aghili Niaki, S., 2011, “Accounting documents related to the technique of economic management in Gholi Darvish I.” in: Serlak, Siamak, Archeology and History of Qom, Qom: Publication of the General Directorate of Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism of Qom Province: 147-227. [in Persian].
- Alden, J., 2011, “Susa III period”. In: Archeology of Western Iran, Frank Hole, Translated by: Zahra Basti, Tehran: Neshar Samt: 331-351. [in Persian].
- Alden, J. R., 1982, “Trade and Politics in Proto-Elamite Iran”. in: Current Anthropology, 23 (6): 613 – 640.
- Alden, J. R., 2013, “The Kur River Basin in the Late 4th and 3rd Millennia BC – Proto-Elamite Ceramics, Settlement, and Socio-Political Organization”. in: Petrie. Cameron A, Ancient Iran and Its Neighbours: Local developments and long-range interactions in the fourth millennium BC, Publisher: Oxbow Books, Oxford, UK: 207-232.
- Alizadeh, A.; Ahmadzadeh, L. & Omidfar, M., 2016, “Settlement systems and ancient cultures of Ramhormoz plain, Southwest of Iran”. The Results of excavation in Talgir and investigation of Ramhormoz area, translated by: Mandana Karmi and Ramin Yashmi (under the supervision of Abbas Alizadeh); Tehran, Publications of the Research Institute of Cultural Heritage and Tourism. [in Persian].
- Alizadeh. A.; Aghili, S. & Sarlak, S., 2015, “Highland-Lowland Interaction in the Late 4th and Early 3rd Millennium BC: The Evidence from Qoli Darvish, Iranian Central Plateau”. Archäologische Mitteilungen aus Iran und Turan, 45: 149-168.
- Amiet, P., 1972, Glyptique Susienne. 2 vols. Paris: MDP 43.
- Amiet, P., 2014, “Relations between Iran and Mesopotamia from 3500 to 1600 B.C.”. In: Mesopotamia and Iran in the Ancient period, the report of the Vladimir Lukin Memorial Seminar, edited by John Curtis, translated by Zahra Basti, Tehran: Neshar Samat: 25-38. [in Persian].
- Amiet, P.; Tosi, M. & Meriggi, P., 1978, “Phase 10 at Shahr-i Sokhta”, in: Excavations in Square XDV and the Late 4th Millennium B.C., Assemblage of Sīstān. East and West, 28 (1/4): 9-31.
- Anani, B. & Irvani Ghadam, F., 2020, “Investigating the settlement patterns of Chalcolithic and Bronze period in Sarayan region, South Khorasan”. In: Iranian archeology researches, 10 (24): 27-46. [in Persian].
- Anani, B.; Shirazi, R. & Yousefi, S., 2014, “Cultural relations of the Sarayan region in the 4th and 3rd millennia BC; The results of excavation in Kolkoob Sarayan site, South Khorasan. Khorasan Bazarg”. In: Scientific Research Journal, Imam Reza International University, 17: 5-67. [in Persian].
- Azizi Kharanaghi, M. H.; Abe, M.; Jamshidi Yeganeh, S.; Akbari, A. & Najafi, Sh., 2019, “Archaeological Report of Second seasons of Kale Kub, Sarayan Excavation, South Khorasan Province”. Parse Journal of Archaeological Studies, 4 (14): 29-48. [in Persian].
- Caldwell, J. R., 1971, “Ghazir, Tell-I”. Reallexikon der Assyriologie, 3: 348–55.
- Carter, E., 2013, “Susa and royal city” In: Susa and Southwestern Iran. History and archaeology, Jean Perrault and Geneva Dollfus, translated by Haydeh Eqbal, Proceedings of the international meeting of Susa, Tehran: University Press Center: 89-71. [in Persian].
- Chegini, N.; Helwing, B.; Parzinger, H. & Vatandoust, A., 2004, A prehistoric Industrial Settlement on the Iranian Plateau- Research at Arisman Persiens Antike Pracht. Katalog der Ausstellung des Deutscher Bergbau- Museum Bochum in verbindung mit der Iranischen Kulturebe Organisation. (ICHO). Bochum: 210- 217.
- Dahl, J.; Hessari, M. & Yousefi, R., 2013a, “The proto-Elamite tablets from Tepe Sofalin”. Iranian Journal of Archaeological Studies, 2/1: 57-73.
- Dahl, J., 2009, “Early Writing in Iran”. A Reappraisal. Iran, 47, University Press, Cambridge: 23-31.
- Dahl, J.; Petrie, C. A. & Potts, D. T., 2013, “Chronological Parameters of the Earliest Writing System in Iran”. In: Cameron A. Petrie, ed., Ancient Iran and Its Neighbours: Local Developments and Long-range Interactions in the 4th Millennium BC. Oxford: Oxbow Books: 353-378.
- Desset, F., 2016, “Proto-Elamite Writing in Iran”. ARCH’O-NIL, 26: 67-105.
- Hawkins, L. F., 2015, “A New Edition of the Proto-Elamite Text MDP 17, 112”. Cuneiform Digital Library Journal, 1.
- Damerow, P. & Englund, R. K., 1989, “The Proto-Elamite Texts from Tepe Yahya”. The American School of Prehistoric Research Bulletin 39, Cambridge, MA.
- Desset, F., 2012, Premières écritures iraniennes.les systèmes proto-élamite et élamite linéaire Università degli studi di Napoli L’Orientale. Dipartimento Asia Africa e Mediterraneo.
- Dittmann, R., 1986b, “Susa in the proto-elamite period and annotations on the painted pottery of proto-elamite Khuzestan”, in: Gamdat Nasr, period or regional style?, U. Finkbeiner et W. Röllig eds., Beihefte zum Tübinger Atlas des vorderen Orients, Ludwig Reichert Verlag, Wiesbaden: 171- 198.
- Emami, M. A. & Hesari, M., 2020, “Investigation of clay Tablet of Proto Elamite in Tappeh Sofalin based on Electron Microscopy and Atomic Force Microscopy Studies”. Journal of Archaeological Research, 6 (1): 33-46. [in Persian].
- Englund, R. K., 2004, “The State of Decipherment of Proto-Elamite”, in: Stephen Houston, ed. The First Writing: Script Invention as History and Process, Cambridge, UK: Cambridge University Press: 100-149.
- Fazeli Nashli, H. & Nokandeh, J., 2019, Tappeh Sialk. London: LOUVER.
- Fazeli Nashli, H., 2019, Archaeobotany of Tepe Sialk. Iran Heritage.
- Ghirshman, R., 1999, Sialk Kashan (the oldest human habitat in the plateau of Iran). first volume, translation: Asghar Karimi, Tehran: Publication of Research Institute of Cultural Heritage & Tourism. [in Persian].
- Girshman, R., 1938, Fouilles de Sialk. Vol. I. Paris: Guenther.
- Helwing, B., 2004, “The beginning of Elamite in the central plateau of Iran”. Translation: Malek Shemirzadi, Sadeq, In: Pottery of Sialk, Tehran: Cultural Heritage Organization publication: 149-159. [in Persian].
- Helwıng, B., 2007, “The Rise and Fall of Boronze Age Centers arouna the Central Iranin Desert- a Comparison of Tappe Hesar II and Arisman”. Archaeologische Mitteilungaus Iran und Turan, 38: 35-48.
- Hessari, M. & Akbari, H., 2007, “Preliminary report of the excavation of the Tepe Sofalin, Pishva”. The collection of articles of the 9th conference of archeology of Iran, vol. 7, Tehran: Publication of Research Institute of Cultural Heritage & Tourism: 165-200. [in Persian].
- Hessari, M.; Bernbeck, R. & Pollock, S., 2021, “A Brief Report on New Radiocarbon Dates from Tappeh Sofalin, Pishva, Iran”. Journal of Archaeological Studies, 12 (4-24).
- Hessari, M.; Yousefizoshk, R. & Niknami, K., 2015, “Animal Symbolism in Proto-Elamite Period: Serpent, Turtle and Feline in Tapeh Sofalin”. The international Journal of Humanities, 22 (2).
- Hessari, M., 2017, “Explaining Some Animal Motif of Proto-Elamite Seal Impressions from Tepe Sofalin, Pishva”. JARCS, 9 (2): 13-28. [in Persian].
- Hessari, M., 2020, “A new proto-Elamite sealing from Tappeh Sofalin in the Central Iranian Plateau”. in: Kamal-Aldin Niknami, Ali Hozhabri, Archaeology of Iran in the Historical Period, University of Tehran Science and Humanities Series.
- Jamshidi Yeganeh, S., 2019, “Examining the function of Proto Elamite tablets in the inter-regional economic cooperation: a case study of Shush, Malyan, Tepe Yahya”. Dissertation for obtaining a master’s degree, University of Tehran, unpublished. [in Persian].
- Lamberg-Karlovsky, C., 1971, “The Proto-Elamite Settlement at Tepe Yaḥyā”. Iran, 9: 87–96.
- Lamberg-Karlovsky, C., 1978, “The Proto–Elamites of the Iranian plateau”. Antiquity, 52: 114–20.
- Le Brun, A., 1971, “Recherches stratigraphiques à l’Acropole de Suse, 1969–1971”. CDAFI, 1: 163–216.
- Le Brun, A., 2013, “Layer 18 of Acropol Susa - monument of soil and time”. Southwest of Iran. History and archaeology, under the supervision of: Jean Perrault and Geneva Dollfus, translations by Haydeh Iqbal, report of the international meeting of Shush, Tehran: Markaz Nashr Daneshgahi: 165-172. [in Persian].
- Majidzadeh, Y., 2010, “Excavations of the ancient Uzbek site”. Vol.1: Art and Architecture, Tehran: Publication of the General Directorate of Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism of Tehran Province [in Persian].
- Mc Cown, D., 1949, “Archaeological news, Iran”. American Journal of Archaeology, 53: 53–54.
- Mutin, B. & Lamberg-Karlovsky, C., 2014, The Proto-Elamite Settlement and Its Neighbors: Tepe Yahya Period IVC. American School of Prehistoric Research Monograph Series.
- Petrie. C. A., 2013, “Ancient Iran and Its Neighbours: the state of play Cameron”. in: C. A. Petrie (ed.), Ancient Iran and its Neighbours. Local developments and long-range interactions in the fourth millennium BC, Oxford: Oxbow Books, Pp: Introduction.
- Pittman, H., 2013, “Imagery in administrative context: Susiana and the west in the fourth millennium BC”. in: C. A. Petrie (ed.), Ancient Iran and its Neighbours. Local developments and long-range interactions in the fourth millennium BC, Oxford: Oxbow Books: 293–336.
- Pittman, H., 1997, “The Administrative Function of Glyptic Art in proto – Elamite Iran”: A Survey of the Evidence. Sceaux d’orient et leur employ. Res orientales. X: 133 – 153.
- Potts, D., 2009, The Archeology of Ilam. Translated by: Zahra Basti, Tehran: Neshar Samat. [in Persian].
- Sardari Zarchi, A. & Attarpour, S., 2018, “Archaeological documents of the Proto Elamite period and ancient times in Tappeh Sanjar, Khuzestan”. Archeology Studies, 2: 138-119. [in Persian].
- Sardari Zarchi, A., 2014, “Tappeh Sanjar: The Landscape of a long-term settlement in Shushan plain”. In: The collection of articles of the international conference of young archaeologists, by the efforts of Mohammad Hossein Azizi Kharanghi, Morteza Khanipour and Reza Naseri, Tehran: Publications of the Faculty of Literature and Humanities and the Cultural Vice-Chancellor of Tehran University: 169-186. [in Persian].
- Sarlak, S., 2010, The seven-thousand-year culture of the city of Qom. Qom: Naqsh Publications, first edition [in Persian].
- Scheil, V., 1905, Documents archaïques en écriture proto-élamite.Mémoires de la Délégation en Perse 6, Paris.]
- Scheil, V., 1935, Texte de comptabilité. Mémoires de la Mission Archaéologique en Perse 26; Paris.
- Scheil, V., 1923, Textes de comptabilité proto-élamites. Mémoires de la Délégation en Perse 17; Paris.
- Seyed Sajadi, S. M., 2001, “Proto Elamite tablet of the Shahr-e Sokhte”. In: Journal of Human Sciences of Sistan and Balochistan University, 7 (15): 131-148. [in Persian].
- Stolper, M., 1985, “Proto-Elamite texts from Tall-I Malyan”. in: KADMOS. XXIV, Berlin / New-York.
- Sumner, W., 1974, “Excavations at Tall-i Malyan 1971-72”. Iran, 12: 1: 155-180.
- Valat, F., 2017, “History of Elam”. Translation: Haiderzadeh, Mohammad, Jundi Shapour Quarterly, 11: 66-91. [in Persian].
- Vallat, F, 1994, “Shush and Elam”. Translation: A. Hampartian, Publication of Cultural Heritage, 12: 250-265. [in Persian].
- Vallat, F., 1971, “Les documents epigraphiques de I’acropole (1969-1971)”. In: Cahiers de la Delegation Archeologique Francise en Iran 1, Paris, France: Geuthner: 235-245.
- Vatandoust, A.; Parzinger, A. & Helwing, B., 2011, Early Mining and Metallurgy on the Western Central Iranian Plateau. The First Five Years of Work. Mainz: Philipp von Zabern (Archäologie in Iran und Turan 9).
- Voigt, M. & Dyson, R. H., 2003, Iranian Journalism from about 8,000 to 2,000 BC. Translated by: A, Poorfarj and A, Chaichi Amirkhiz, Tehran: Nasl Baran Publication [in Persian].
- Yousefi Zoshk, R., 2017, “The Preliminary reports of speculation for the purpose of determining the area and the proposal of Harim Tepe Uzbek in Nazarabad city, Alborz province”. first volume, General Directorate of Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism of Alborz province, (unpublished) [in Persian].
- Yousefi Zoshk, R.; Zeyghami, M. & Baghizadeh, S., 2018, “Classification and Typology of Late Chalcolithic Period’s Pottery Culture of Northern Central of Iran Plateau in light of Northern Mound’s Finding of Meymanat Abad Tepe”. 10 (1- 17): 227-246. [in Persian].
- Yousofi Zoshk, R., 2010, “The emergence of pre-government institutions in the central plateau of Iran; Khan- salars of Proto Elamite in Tepe Sofalin- Pishva, specialized doctoral thesis in prehistoric archaeology”. Tehran University, Faculty of Literature, (unpublished.) [in Persian].

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار