%0 Journal Article %T برهمکنش‌های فرهنگی شمال‌غرب ایران و شرق آناتولی در عصر مفرغ قدیم (هزاره‌ی سوم قبل‌ازمیلاد) %J پژوهش های باستان شناسی ایران %I دانشگاه بوعلی سینا %Z 2345-5225 %A آقالاری, بایرام %D 2019 %\ 11/22/2019 %V 9 %N 22 %P 47-66 %! برهمکنش‌های فرهنگی شمال‌غرب ایران و شرق آناتولی در عصر مفرغ قدیم (هزاره‌ی سوم قبل‌ازمیلاد) %K شمال‌غرب ایران %K شرق آناتولی %K فرهنگ کورا-ارس %K معماری و سفال %R 10.22084/nbsh.2019.14467.1648 %X با رشد و گسترش فرهنگ کورا-ارس در اواخر هزاره‌ی چهارم و به‌ویژه طی هزاره‌ی سوم قبل‌ازمیلاد بخش‌های بزرگی از شمال‌غرب ایران و شرق آناتولی تحت تسلط این فرهنگ قرار می‌گیرند. با این‌حال ارتباطات و تعاملات فرهنگی مابین این دو منطقه، مخصوصاً طی هزاره‌ی سوم به‌خوبی مطالعه و روشن نشده است؛ هرچند در سال‌های اخیر با گسترش کاوش‌های باستان‌شناختی در هر دو منطقه‌ی شمال‌غرب ایران و شرق آناتولی، زمینه جهت مقایسه و ارزیابی بین منطقه‌ای فراهم شده است، اما داده‌های مربوط به فرهنگ کورا-ارس در شمال‌غرب ایران در بیشتر موارد با محوطه‌های واقع در جنوب قفقاز که سرزمین مادری این فرهنگ دانسته شده، مقایسه می‌شوند. در پژوهش حاضر که برمبنای رویکرد مقایسه‌ای و تطبیقی انجام گرفته، سعی شده است تا مواد فرهنگی به‌دست آمده از محوطه‌های مربوط به فرهنگ کورا-ارس در شمال‌غرب ایران، مخصوصاً سفال و معماری که شاخصه‌ی اصلی این فرهنگ را تشکیل می‌دهد، با شرق آناتولی مقایسه شود. در واقع پرسش اصلی پژوهش حاضر، این است که میزان تشابهات و تمایزات مواد مادی یک فرهنگ همگون (کورا-ارس) در دو منطقه‌ی متفاوت جغرافیایی، چگونه بوده است؟ نتایج حاصله نشان می‌دهد که هرچند همانندی‌هایی بین مواد فرهنگی شرق آناتولی و شمال‌غرب ایران قبل از شکل‌گیری فرهنگ کورا-ارس به واسطه‌ی پراکنش سفال‌های کمتر شناخته شده معروف به «کاه‌رو» دیده می‌شود، ولی این همانندی‌ها در طول عصر مفرغ قدیم همزمان با گسترش فرهنگ کورا-ارس در هر دو منطقه‌ی شمال‌غرب و شرق آناتولی به اوج خود می‌رسد. از طرف دیگر، باوجود شباهت‌های شگرفی که در مواد فرهنگی مربوط به فرهنگ کورا-ارس در تمامی مناطق تحت‌نفوذ این فرهنگ دیده می‌شود، در مواردی از جمله در زمینه‌ی معماری نیز تفاوت‌های منطقه‌ای قابل‌توجه هست. %U https://nbsh.basu.ac.ir/article_3055_dc9d684f7742de0bb1c9d70ac9d07019.pdf