%0 Journal Article %T بررسی فضای طنبی درخانه های آل مظفریزد %J پژوهش های باستان شناسی ایران %I دانشگاه بوعلی سینا %Z 2345-5225 %A امامی میبدی, داوود %A تهرانی, فرهاد %A اولیاء, محمدرضا %D 2022 %\ 09/23/2022 %V 12 %N 33 %P 321-355 %! بررسی فضای طنبی درخانه های آل مظفریزد %K شهریزد %K طنبی %K خانه %K آلمظفر %K معماری %R 10.22084/nb.2021.22858.2227 %X طنبی، یکی از فضاهای مورداستفاده در معماری ایرانی است که در بناهای آل‌مظفر، در: خانه‌ها، مدارس، مساجد، خانقاه‌‌‌ها و مزارها به‌کار می‌رفته است. طنبی، یکی از اجزای اصلی و مهم ساختمان در این دورۀ تاریخی بوده؛ به‌طوری‌که این فضا به‌صورت مکرر در متون تاریخی ذکرشده است. هدف این پژوهش، ردیابی کیفیت فضایی طنبی در معماری خانه‌های آل‌مظفر یزد است. در این بررسی، قدیمی‌ترین خانه‌های که تاکنون مورد ثبت و شناسایی قرار گرفته‌اند مورد استناد قرار گرفته است. با توجه به کمبود نمونۀ مطالعاتی در جاهای دیگر ایران و تعدد اشارات به خانه در متون تاریخی یزد و عدم وجود پژوهشی در ارتباط با طنبی، این پژوهش به اهمیت و جایگاه طنبی در معماری دورۀ آل‌مظفر پرداخته است. در این پژوهش پس از مطالعات کتابخانه‌ای که شامل شناخت خانه‌های دورۀ آل‌مظفر در متون تاریخی و شناخت فضای طنبی در دیگر ساختمان‌ها بوده، مطالعات میدانی صورت گرفته است. این پژوهش سعی‌بر آن دارد تا با ترکیبی از روش‌های تحلیلی-تاریخی و پژوهش نمونه‌ها و با تکیه‌بر مطالعات کتابخانه‌ای-اسنادی، به شناخت معماری مسکونی در دورۀ آل‌مظفر پرداخته و چگونگی معماری طنبی خانه‌های این دوره را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. این پژوهش به‌دنبال آن است که بداند طنبی خانه‌های آل‌مظفر دارای چه ویژگی‌هایی هستند و چگونه می‌توان آن‌ها را دسته‌بندی نمود؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد در بررسی متون تاریخی یزد به سه گونۀ فضای طنبی اشاره شده است؛ گونۀ اول که در خانه‌های آل‌مظفر موجود هم رؤیت می‌شود، اتاق انتهای صفۀ جنوبی هست که در بعضی نمونه‌ها با آرایه‌های فراوان تزئین شده است. گونۀ دوم به‌صورت اتاقی برروی درگاه ورودی باغ‌ها بوده؛ و گونۀ سوم به‌صورت عمارتی درون باغ‌ها به‌کار می‌رفته است. طنبی، تجربۀ فضا‌سازی معمار ایرانی درون خانه‌های چهارصفه در جهت تثبیت مفهوم شاه‌نشین هست. طنبی در خانه‌ها براساس نیازهای ساختاری، کارکردی پدید آمده است و تأثیر کارکردی خود را برای همیشه در خانه‌ها باقی گذاشته است. %U https://nbsh.basu.ac.ir/article_4103_8d300ae8fe2fde7ce65eae5d4b23d2ba.pdf