%0 Journal Article %T تحلیل، طبقه‌بندی و گونه‌شناسی سفال عصر مس و سنگ دشت سیلاخور (بروجرد) %J پژوهش های باستان شناسی ایران %I دانشگاه بوعلی سینا %Z 2345-5225 %A منادی, علی %A ولی پور, حمید رضا %A نقشینه, امیر صادق %D 2022 %\ 09/23/2022 %V 12 %N 33 %P 65-87 %! تحلیل، طبقه‌بندی و گونه‌شناسی سفال عصر مس و سنگ دشت سیلاخور (بروجرد) %K زاگرس مرکزی %K دشت سیلاخور %K عصر مس وسنگ %K گونه شناسی سفال %K گاهنگاری %R 10.22084/nb.2021.23332.2267 %X دشت سیلاخور در شمال لرستان از مناطق مهم زاگرس‌مرکزی بوده که دارای استقرارگاه‌های متعددی در رابطه با عصر مس‌وسنگ است. بررسی‌ها و مطالعات انجام شده در این دشت تاکنون 80 محوطۀ باستانی را در رابطه با عصر مس‌وسنگ نشان داده است. داده‌های این پژوهش از بررسی و شناسایی که در سال 1385 از دشت سیلاخور صورت‌گرفته و هم‌چنین بررسی مجدد و تکمیلی نگارندگان از این ناحیه انجام گرفته است. در این مطالعه، 51 نمونه سفال شاخص از سفال‌های مربوط به عصر مس‌وسنگ در محوطه‌های این ناحیه مورد مطالعۀ گونه‌شناختی قرار گرفته‌اند. در این پژوهش سعی‌شده تا به این پرسش پاسخ داده شود که مقایسۀ گونه‌شناختی سفال‌های عصر مس‌وسنگ دشت سیلاخور چگونه می‌تواند در تنظیم گاهنگاری منطقه مؤثر باشد؟ گونه‌شناسی و مقایسه‌های انجام‌شده در رابطه با سفال‌های این دوره در دشت سیلاخور گویای این است که فرهنگ‌های سفالی رایج عصر مس‌وسنگ این ناحیه متأثر از تحولات مناطق شمالی کوه گرین و سفیدکوه (درۀ کنگاور) است؛ بنابراین، می‌توان گاهنگاری درۀ کنگاور در عصر مس‌وسنگ را به دشت سیلاخور نیز تعمیم داد. از سویی دیگر، گونه‌شناسی انواع سفال این پژوهش می‌تواند در درک درست‌تر از فرهنگ‌های پس از دورۀ مس‌وسنگ و در عصر مفرغ مؤثر باشد. تشابهات گونه‌شناختی سفال دورۀ مس‌وسنگ دشت سیلاخور با سفال دورۀ گودین III لزوم بازنگری در گاهنگاری عصر مس‌وسنگ و به‌تبع آن عصر مفرغ را نشان می‌دهد. پس از مطالعات صورت گرفته برروی سفال‌های گردآوری شده، تعداد 51 نمونه سفال از آن‌ها که شاخص‌تر بوده تفکیک شده و مورد مطالعۀ بیشتر قرار گرفته‌اند. در این‌راستا، سعی‌شده تا از هر نمونه سفال حداقل یک نمونه در این پژوهش ارائه گردد. نمونه‌های گردآوری‌شده معرف سه دورۀ قدیم، میانه و جدید عصر مس‌وسنگ در دشت سیلاخور هستند.   %U https://nbsh.basu.ac.ir/article_4146_31d193c00d5c6d175a99ce637cc9856b.pdf