TY - JOUR ID - 1748 TI - مقایسه کتیبه نگاری دو مسجد: گوهرشاد و کبود JO - پژوهش های باستان شناسی ایران JA - NB LA - fa SN - 2345-5225 AU - حسینی نیا, سید مهدی AU - بهرامی, امیر AU - نوید, علی AU - حیدری, مهدی AD - دانشجوی دکترای باستان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی AD - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی AD - دانشجوی دکترای باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا Y1 - 2016 PY - 2016 VL - 6 IS - 11 SP - 191 EP - 206 KW - مسجد گوهرشاد KW - مسجد کبود KW - کتیبه‌نگاری KW - تیموریان KW - آق‌قویونلوها KW - آرایه‌های معماری DO - 10.22084/nbsh.2016.1748 N2 - آن‌چه در این نوشتار بدان پرداخته شده است، شامل معرفی هنر خوش‌نویسی و کتیبه‌نگاری در قالب صنعت کاشی‌کاری دوره‌ی تیموری و دوره‌ی دوم سبک آذری خواهد بود. برای این‌منظور دو مسجد از این دورانِ پُر فراز و نشیب هنری ایران (سده‌های میانی هنر اسلامی) به‌عنوان موارد مطالعاتی در نظر گرفته شده است. مساجد گوهرشاد و کبود در این دوران از آثار برجسته و پابرجای هستند که می‌توان به‌درستی کتیبه‌های موجود در آن‌ها را بررسی و مطالعه نمود. هرچند پیش از این، مطالعاتی در زمینه‌ی سبک‌شناسی و مقایسه‌ی تزیینات مساجد تیموری انجام گرفته است، اما مقایسه‌ی تحلیلی خطوط به‌کار رفته در کتیبه‌های دو مسجد گوهرشاد و کبود در این جستار امری تازه بوده و اهمیت پژوهش مورد نظر بدان است. همچنین در این بررسی تفاوت‌ها و یکسانی‌های نوشتاری، ترکیب رنگی و نیز چگونگی جای‌گزینی کتیبه‌ها در بنا تجزیه‌وتحلیل شده است. هدف اصلی این پژوهش، یافتن نقطه‌ی عطف هنر خوش‌نویسی دوران تیموری با مطالعه‌ی موردی بر روی دو مسجد «گوهرشاد» و «کبود» بوده است. در این پژوهش که به‌صورت مقایسه‌ای انجام گرفته، نتایج قابل‌توجهی به‌دست آمده است که می‌تواند به پژوهشگران عرصه‌ی هنر و معماری اسلامی در بررسی‌های آتی کمک نماید. برآیند پژوهش پیشِ‌رو را می‌توان این‌گونه بیان نمود: یافتن وجه‌تمایز و همچنین یکسانی میان نوشتارهای این دو مسجد و توجه به شیوه‌های نگارشی کتیبه‌ها و چگونگی بهره‌گیری از رنگ‌های متنوع در آرایش بدنه‌های این دو بنا (زمینه‌ی کتیبه‌ها) و نیز موضوعات و محتوای بیان شده در کتیبه‌ها که در متن اصلی به‌صورت کامل تجزیه و تحلیل شده است. در نهایت، خطوط در ترکیب با کاشی‌های معرق، معقلی و آجر، و همچنین نقوش هندسی و اسلیمی، زیبایی هر دو بنای مذهبی را دوچندان کرده است. UR - https://nbsh.basu.ac.ir/article_1748.html L1 - https://nbsh.basu.ac.ir/article_1748_0a1c6f7c694b0a6f7445b3c5fcbf0d5e.pdf ER -