TY - JOUR ID - 2100 TI - تحلیل ویژگی های هندسی و توانمندی معماران محلی در فن آوری ساخت گنبدهای دو پوسته گسسته در شیوه نایین JO - پژوهش های باستان شناسی ایران JA - NB LA - fa SN - 2345-5225 AU - نیما ولی بیگ, نیما AU - رحیمی آریایی, افروز AU - رهروی پوده, ساناز AD - استادیار دانشکده مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، مرمت، دکتری، دانشگاه هنر اصفهان AD - دانشجوی دکتری معماری، گروه معماری، دانشکده معماری، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران؛ هیات علمی آموزش عالی سپهر اصفهان AD - دانشجوی دکتری معماری، گروه معماری، دانشکده هنر، معماری و شهرسازی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، اصفهان، ایران.، Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 7 IS - 14 SP - 191 EP - 206 KW - گنبد دوپوسته ی گسسته KW - استادکاران معماری سنتی KW - ویژگیه ای هندسی KW - فن آوری ساخت گنبد KW - نایین DO - 10.22084/nbsh.2017.6824.1286 N2 - پوشش‌های ایرانی به مقتضیات زمان و نیاز، ابداع و در گذر قرون و اعصار روندی تکاملی را طی کرده است؛ به‌طورکلی، پوشش‌ها بر دو نوعِ تخت و منحنی (سغ) هستند؛ گنبد، یکی از انواع پوشش‌های منحنی است که در بین آن‌ها، گنبدهای دوپوسته‌ی گسسته‌ی ایرانی، ویژگی‌های بارزی دارند. گنبدهای گسسته از عناصر مهم معماری اسلامی از نظر فرم معماری، سازه و هندسه هستند، که در این حوزه‌ها به تحقیق و بررسی نیاز دارند. تحلیل ساختار و جزییات این گنبدها می‌تواند راهکاری در جهت مرمت بهتر آن‌ها باشد؛ لذا کنکاش و مطالعه‌ی پیرامون آن، در این حوزه ضرورت پیدا می‌کند. باور بنیادین این پژوهش این است که فن‌آوری ساخت گنبدهای دوپوسته‌ی گسسته شیوه‌ی نایین به‌شکل مستقیم، از یک‌سو از فرم و اندازه، از سوی دیگر از خلاقیت‌های معماران سنتی تأثیر می‌پذیرد. این مقاله بر آن است تا ساختارگنبدهای دوپوسته در شیوه‌ی نایین را به‌صورت موشکافانه مورد تحلیل قرار دهد. بدین‌منظور، ابتدا اطلاعات از طریق «مطالعات کتابخانه‌ای»، «مشاهده و برداشت مستقیم میدانی»، «مصاحبه با استادکاران و مرمت‌گران» استخراج خواهد شد؛ و سپس، نظام هندسی و ساختار سازه‌ای نمونه‌ها از طریق مدل‌سازی با نرم‌افزارهای سه‌بُعدی‌سازی، پیاده می‌شود. درنهایت، مقایسه و تحلیل یافته‌های مرتبط، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. از این‌روی، این مقاله بر آن است تا نقش هندسه و خلاقیت استادکاران را در فن‌آوری ساخت و فرم نهایی گنبدهای گسسته‌ی نایین، مورد بررسی قرار دهد. نتایج به‌دست آمده حاکی از آن است که، مصالح، امکانات در دسترس، توانمندی‌های معمار محلی (ناشی از تجارب گذشتگانش) و هندسه‌ی فرمی گنبد، بر عناصر تشکیل‌دهنده‌ی ساختار گنبدهای دوپوسته‌ی گسسته در شیوه‌ی نایین تأثیرگذار بوده است. UR - https://nbsh.basu.ac.ir/article_2100.html L1 - https://nbsh.basu.ac.ir/article_2100_0152748d4851fe0846256b3cf8d67e3b.pdf ER -