TY - JOUR ID - 2735 TI - ارزیابی و تحلیل آسایش حرارتی در حیاط خانه‌های تاریخی شهر شیراز در دوره قاجاریه JO - پژوهش های باستان شناسی ایران JA - NB LA - fa SN - 2345-5225 AU - کرمی راد, سینا AU - بنازاده, بهاره AU - زارعی, هانی AU - قزلباش, ابراهیم AD - کارشناس ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز AD - دانشجوی دکترای، پردیس بین المللی کیش، دانشگاه تهران AD - عضو هیأت علمی گروه مرمت بناهای تاریخی، دانشکده ی معماری و شهرسازی، دانشگاه صنعتی جندی شاپور AD - عضو هیأت علمی پژوهشکده باستان شناسی میراث فرهنگی و گردشگری کشور Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 9 IS - 20 SP - 183 EP - 202 KW - خانه های شیراز KW - دوره ی قاجار KW - آسایش حرارتی بیرونی KW - حیاط مرکزی KW - ENVI-met DO - 10.22084/nbsh.2019.17023.1792 N2 - فرآیند تغییرات اقلیمی در بلندمدت می‌تواند منجر به کاهش حضور افراد در فضاهای باز و پناه بردن به فضای بسته، خصوصاً در اقلیم گرم‌وخشک، گردد. این مسئله موجب کاهش سلامتی افراد در اثر افزایش درجه‌ی حرارت شده، و میزان مصرف انرژی را در ساختمان‌ها به‌دلیل استفاده‌ی طولانی‌مدت از فضای بسته، بالا می‌برد؛ بنابراین با توجه به نیاز ارائه‌ی راهکارهای اقلیمی جهت بهبود کیفیت آب‌و‌هوایی فضاهای باز و مقایسه‌ی آن با معماری بومی، این پژوهش به‌دنبال سنجش سطح سازگاری حیاط مرکزی خانه‌های سنتی دوره‌ی قاجاریه با شرایط اقلیمی در شهر شیراز است. به‌بیانی این سوال مطرح است که، ویژگی‌های فیزیکی و محیطی همچون درصد فضای باز، جهت‌گیری، زاویه‌ی دید آسمان، پوشش گیاهی، آب و مصالح مشخص، چگونه می‌تواند در آسایش حرارتی و میزان استفاده‌ی افراد از فضا تأثیرگذار باشد. از این‌رو با هدف تعیین اولویت تأثیرگذاری مؤلفه‌های فوق تعداد 7 مورد از خانه‌های دوره‌ی قاجار در سطح شیراز انتخاب شده و با استفاده از نرم‌افزار ENVI-met 4 basic که جهت شبیه‌سازی سه‌بُعدی و سنجش شرایط خُرداقلیم شهری مورد استفاده قرار می‌گیرد، به سنجش سطح آسایش حرارتی برمبنای شاخص PMV پرداخته شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن‌ست که در حیاط خانه‌هایی که دارای کمترین ضریب دید آسمان و مساحت هستند، سایه‌اندازی بیشتری دیده می‌شود، که در نتیجه‌ی شرایط آسایش حرارتی بیرونی بهتری را برای ساکنین ایجاد می‌کنند. همچنین جهت بهینه‌ی چرخش حیاط حدود 27 درجه متمایل به جنوب‌غربی است؛ هرچند نباید از فاکتورهایی از قبیل سایه‌اندازی درختان و تأثیر رطوبتی حوض‌های آب در تلطیف هوای خُرداقلیم حیاط‌های مرکزی چشم‌پوشی کرد. ضرایب به‌دست آمده از تحلیل‌ها، نشان از همبستگی معناداری مابین «دمای متوسط تابشی» با «شاخص آسایش حرارتی PMV» در اقلیم گرم‌و‌خشک شیراز دارد. UR - https://nbsh.basu.ac.ir/article_2735.html L1 - https://nbsh.basu.ac.ir/article_2735_2a1dbd3bd31f5293309775075d324fb2.pdf ER -