Typology and Chronology of Celadons Obtained During Archeological Survey in Sirjan Plain

Authors

1 Ph.D. in Archaeology, , Department of Archeology, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Archeology, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran.

3 Professor, Department of Archeology, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran.

Abstract

Celadon is a valuable type of pottery from the Islamic period that was imported from China to Iran in the 3-11 century AH, and due to its popularity, it was produced in centers such as Kerman since the 8th century AH. Celadon has been found during archaeological excavations and survey in the Persian Gulf coasts and even inland regions in Iran. Sirjan Plain in southeastern Iran is one of the areas from which a variety of celadon was obtained during surface survey in 2018. In response to questions about technical specifications, temporal distribution, and imported or locally made nature of celadon obtained from Sirjan Plain, the authors have examined samples from Shahre Qhadem e Sirjan, Qaleh Sang, and Bagh Bamid sites. The study objective was typology, chronology, and determination of the form, type, and techniques used in making and decorating these wares. The study method included fieldwork and secondary research with a descriptive–analytical approach. The comparative results of the study showed that the celadon under study can be classified into six types including Yue, Longquan, Dusun, Martaban, Jingdezhen and Guangdong. According to research findings, these objects were imported from China, most likely via southern coasts of the Persian Gulf, from the third century AH until the Safavid period. Only two percent of the celadons, i.e. those from to the Safavid period excavated in Bagh Bamid site, were locally produced, most likely in Kerman. These samples are comparable to celadons obtained from sites such as Mahroban, Harireh in Kish, Old Hormuz region, Shahr e Kohan in Jiroft, Yazd, Bataneh Port, Askar Mukram, Williamson pottery collection, Julfar and Ras al-Khaimah.
Keywords: Celadon, Typology, Sirjan, China, Islamic Period.
 
Introduction
Celadon is a type of stone-paste Chinese ceramics with a special green glaze. Not only were these greenware popular in China, but since the ninth century they were exported through southern China regions, such as Ningbo, and via sea to the Middle East and East Africa. The Yue type, which is one of the earliest exported types of celadon, has been discovered extensively in Korea, Japan, the Philippines, Iran, Iraq, Egypt, etc. This type of pottery was imported to areas such as Siraf in Iran in the third century AH through sea trade in large quantities, and were used until the sixth century AH in coastal areas and inland parts of Iran. After the sixth century AH, Yue celadon disappeared from the coastal and inland areas of Iran and was replaced by the, Longquan type. The trade of this type also ended in late ninth century CE. Longquan’s celadon played an important role in the history of Chinese pottery from the beginning of the Northern Song period to the Ming period and the international trade of this pottery. In fact, over the course of eight centuries, several types of celadon have been imported to Iran, each of which became popular in certain periods and was later replaced by another type. This can help identify and reconstruct aspects of industrial and cultural continuity in Iran–China relations. Sirjan Plain is located in the southeast of Iran and in Kerman Province. It was precisely because of this importance that, with the permission of Iran’s Cultural Heritage Organization, systematic, surface survey of the city was prioritized, and as a result, a large volume of culturally movable findings was collected. The multiplicity of celadons obtained from across this ancient city prompted the authors to categorize and typologize them in an independent study and to compare and chronologize the results in the present article. The present study sought to answer the question of to which period the celadons obtained from Sirjan Plain belong? What are the technical specifications of these celadons?  Are all celadons imported from China, or are there signs of local pottery production (in the excavation site itself or the Kerman pottery center)? Which celadon types can be identified in the studied sample?
 
Text of the Article
Celadon is a glazed pottery type from Sirjan Plain, obtained from the Shahre Qhademe Sirjan, Qaleh Sang and Bagh Bamid sites. Archaeological survey in Sirjan Plain yielded 108 pieces of Celadon pottery, of which 10 pieces were found in the Shahre Qhademe Sirjan, 81 in Qaleh Sang, and 17 in Bagh Bamid. These ware celadon examined in terms of technical specifications, decorative features, and form, and then compared with samples discovered in different sites for typological and chronological purposes. These can be categorized into six types including Yue, Dusun, Longquan, Guangdong, Jingdezhen and Martaban.
The Longquan samples obtained from Sirjan Plain include the largest number celadon types. Considering the typology and decorative features of Williamson collection and Sirjan plain celadons, the Longquan type from Bagh Bamid and Qaleh Sang were identified as the 1-4 Longquan Priestman Group (Williamson Collection) from the 7th-9th centuries AH. Two Dusun type celadons were identified in the Shahre Qhadem e Sirjan site. These had a gray stone paste with olive glaze covering the inner and outer surfaces. Among the celadons from Sirjan Plain, one sample was identified as the Martaban type in Bagh Bamid, which belongs to the Martaban II Group and the eighth century AH considering its dense paste and glossy black glaze.  Three pieces of Guangdong type celadons were found in Qaleh Sang and Bagh Bamid, with a type of dense, delicate, and yellow stone paste that is covered with a uniform olive glaze inside and out. These celadons dated back to the 8th and 9th centuries AH. Moreover, three pieces of Jingdezhen pottery from Bagh Bamid and Qaleh Sang, correspond to the characteristics of the above type in terms of paste material and color, glaze thinness, and the glaze color of internal and external surfaces.
 
Conclusion
Pottery is a valuable type of data in archeology that plays a key role in the understanding of economic exchanges and regional and trans-regional trade relations. One of the most important types of pottery that was imported from China to other countries, including Iran, for centuries, was called celadon. A number of celadon artifacts have been found during archaeological survey in Sirjan Plain, namely the Shahre Qhademe Sirjan, Qaleh Sang and Bagh Bamid sites. Studies have shown that these samples belong to Yue, Longquan, Guangdong, Martaban, Dusun, and Jingdezhen celadon types. Each of these types has been produced and exported to Iran in a specific period. Considering the presence of Dusun and Yue types in Iran during the third to fifth centuries AH, and the correspondence of the two types in the Sirjan plain to known samples from other sites in Iran, it seems that the history of the presence of celadons in this area dates back to the same time as important sites such as Siraf. Furthermore, Longquan, Martaban, and Guangdong types are imported to this region from China in the seventh to ninth centuries BC via the southern coats of the Persian Gulf. Meanwhile, the presence of Jingdezhen celadon indicates the continuation of the import of this type of luxury pottery from the ninth century BC to the Safavid period in the Sirjan plain. In terms of form, decorations, and technical specifications, the studied celadons are comparable with samples obtained from Siraf, Mahroban, Harireh in Kish, Old Hormuz region,  Shahre Kohan in Jiroft, Yazd, Ardashir-Khwarrah, Bataneh Port, Askar Mokram, and Williamson collection in Iran and sites such as Julfar, Sharma, and Ras al-Khaimah outside of Iran.

Keywords


-  ابن خردادبه، عبیدالله بن عبدالله، 1371، مسالک و الممالک. ترجمۀ سعید خاکرند، تهران: انتشارات تاریخی میراث ملل.
- ابن‌حوقل، محمدبن‌حوقل، 1366، سفرنامۀ ابن‌حوقل (ایران در صورةالارض). ترجمۀ جعفر شعار، تهران: امیرکبیر.
- اسماعیلی‌جلودار، محمداسماعیل، 1389، ا«رتباط تجاری بنادر باستانی شمالی و جنوبی خلیج‌فارس در دورۀ اسلامی تا قرن 5 هجری (براساس بررسی‌ها و کاوش‌های سواحل مرکزی بخش شمالی خلیج‌فارس)». رسالۀ دکترای باستان‌شناسی دانشگاه تهران (منتشر نشده).
- اسماعیلی‌جلودار، محمداسماعیل؛ زهبری، زهره؛ و توفیقیان، حسین، 1390، «بازرگانی دریایی بندر ماهروبان خلیج‌فارس با بنادر چین در دوران اسلامی برپایۀ گونه‌شناسی و طبقه‌بندی سفال‌های سلادن به‌دست آمده از کاوش و بررسی باستان‌شناختی آن». مجموعه مقالات همایش ملی هنر اسلامی دانشگاه بیرجند، بیرجند: دانشگاه بیرجند، صص: 1-19.
- اصطخری، ابواسحاق ابراهیم، 1368، مسالک و الممالک، به‌اهتمام: ایرج افشار، چاپ سوم با الحاقات جدید، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- ادریسی، محمد بن محمد، 1388، ایران در کتاب نزهة‌ المشتاق فی الاختراق و الافاق. ترجمۀ عبدالمحمد آیتی، تهران: بنیاد ایرانشناسی.
- افضلی، زینب، ۱۳۹۸، «سیر تحولات فضایی شهر سیرجان در دوران اسلامی». رسالۀ دکترای باستان‌شناسی دانشگاه تهران (منتشر نشده).
- افضلی، زینب؛ و ابراهیمی‌­ایده‌­لو، علیرضا، 1398، «گزارش بررسی تحولات دشت سیرجان در دوران اسلامی و راه­‌های­ ارتباطی آن». هفدهمین گردهمایی سالانۀ باستان­‌شناسی، تهران: وزارت میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، صص: 126-133.
- امامی، سید محمدامین؛ خنجری، رضا؛ و تقوی، سوگند، 1398، «ساختارشناسی و مینرالوژی سفال سلادن به‌دست آمده از بندر تاریخی حریره در جزیره کیش؛ ردپایی بر تجارت دریایی از چین تا خلیج‌فارس». مطالعات باستان‌شناسی، دورۀ 11، شمارۀ 1، صص: 1-17.
- امیرحاجلو، سعید؛ و صدیقیان، حسین، 1395، «کاوش قلعه‌سنگ شهر کهن سیرجان، استان کرمان». در: گزارش‌های پانزدهمین گردهمایی سالانۀ باستان‌شناسی ایران (5 تا 17 اسفندماه 1395)، به‌کوشش: حمیده چوبک، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، صص: 16-22.
- بارتولد، و.، 1372، تذکره جغرافیای تاریخی ایران. ترجمۀ حمزه سردادور، تهران: انتشارات توس.
- باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم، 1377، هشت الفت. بی‌جا، چاپ آزروش.
- توفیقیان، حسین، 1393، بنادر تاریخی خلیج‌فارس در دوران ساسانی و صدر اسلام با تکیه بر مطالعات باستان‌شناسی و باستان‌شناسی زیرآب. تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری.
- چوبک، حمیده، 1383، «تسلسل فرهنگی جازموران- شهر قدیم جیرفت در دوره اسلامی». رسالۀ دکترای باستان‌شناسی، دانشگاه تربیت‌مدرس (منتشر نشده).
- چوبک، حمیده، 1391، «سفالینه‌های اسلامی، شهر کهن جیرفت». مطالعات باستان‌شناسی، دورۀ 4، شمارۀ 1 صص: 83-112.
- جیهانی، ابوالقاسم بن احمد، 1363، اشکال العالم. ترجمۀ علی بن عبدالسلام کاتب، با مقدمۀ فیروز منصوری، مشهد: آستان قدس رضوی.
- حاتمی، ابوالقاسم، 1374، «بررسی تحلیلی باستان‌شناسی سیرجان قدیم از اوایل اسلام تا دورۀ تیموری». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد باستان‌شناسی، دانشگاه تربیت‌مدرس (منتشرنشده).
- حاتمی، ابوالقاسم، 1376، «مساجد گمشده در سیرجان قدیم». در: مجموعه مقالات اولین همایش معماری مسجد، گذشته، حال و آینده، جلد اول، تهران: دانشگاه هنر، صص: 73-80.
- حاتمی، ابوالقاسم، 1380، سیرجان قدیم مرکز صنعت و هنر اسلامی. کرمان: مرکز کرمان‌شناسی.
- سهرابی‌نیا، احمد؛ و تقوی، عابد، 1398، «شهر قدیم سیرجان در قرون 8-7 ه‍.ق. به استناد قراین تاریخی و یافته‌های سفالی». مطالعات باستان‌شناسی، دورۀ 11، شمارۀ 2، صص: 169-153. 
- عطایی، مرتضی، 1395، «بررسی روشمند باستان‌شناختی شهر تاریخی عسکر مکرم - خوزستان». رسالۀ دکترای باستان‌شناسی، دانشگاه تربیت‌مدرس (منتشر نشده).
- فیضی، مهسا، 1391، «بررسی سفالینه‌های سلادون». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد باستان‌شناسی، دانشگاه تهران (منتشر نشده).
- فیضی، مهسا؛ و مهجور، فیروز، 1393، «ورود نخستین سلادون‌های گونۀ یوئه به ایران و الگوی پراکنش آن در مناطق ساحلی و داخلی ایران در قرون اولیۀ اسلامی». مطالعات باستان‌شناسی، دورۀ 6، شمارۀ 2، صص: 148-131.
- کاظم‌نژنداصل، ابراهیم، 1388، «بررسی صنعت سفالگری شهر یزد در دورۀ اسلامی براساس داده‌های حاصل از باستان‌شناسی شهر یزد». پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز (منتشر نشده).
- کریمیان، حسن؛ پوراحمد، احمد؛ و افضلی، زینب، 1398، «سیر تحولات فضایی شهر سیرجان در دوران اسلامی با اتکاء به شواهد باستان شناختی و منابع مکتوب تاریخی». ­شهرهای ایرانی و اسلامی، سال 10، شمارۀ 38، صص: 53-69.
- کریمیان، حسن؛ و منتظرظهوری، مجید، 1398، اردشیرخوره نخستین پایتخت ساسانیان. تهران: جهاد دانشگاهی.
- کریمی، فاطمه؛ و کیانی، محمدیوسف، 1364، هنر سفالگری دورۀ اسلامی ایران. تهران: مرکز باستان‌شناسی ایران.
- گیبونز، ریچارد، 1395، سفرنامه ریچارد گیبونز: سرکوب شاهزادگان و خوانین یاغی. مترجم: امید شریفی، تهران: انتشارات ایران‌شناسی.
- لسترنج، گای، 1386، جغرافیای تاریخی سرزمین‌های شرقی. ترجمۀ محمود عرفان،چاپ هفتم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- محمدی، محمد، 1390، «ولایت کرمان در دورۀ آل‌مظفر (795-741 ه‍.ق.)». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد تاریخ اسلام، اساتید راهنما مسعود مرادی و محمدرضا فراهانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان (منشر نشده).
- مقدسی، ابوعبدالله بن بشاری، 1385، احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم. ترجمۀ علینقی منزوی، تهران: کومش.
- منشی‌کرمانی، ناصرالدین، 1394، سمط العلی للحضرة العلیا (تاریخ قراختائیان کرمان). تصحیح و پژوهش: مریم میر شمسی، تهران: انتشارات محمود افشار با همکاری نشر سخن.
- موسوی، محمود، 1376، «کاوش باستان‌شناسی در شهر تاریخی حریره، جزیره کیش». گزارش‌های باستان‌شناسی (1)، سازمان میراث‌فرهنگی، صص: 221-235.
- ناصری‌تهرانی، محبوبه، 1395، «بررسی باستان‌شناسی در محدوده طرح خط لوله بندرعباس- سیرجان- رفسنجان(حوزه کرمان)». گزارش‌های پانزدهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران(5 تا 17 اسفندماه1395)، به‌کوشش: حمیده چوبک، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، صص: 711-707.
- وثوقی، محمدباقر، 1380، تاریخ مهاجرت اقوام در خلیج‌فارس، ملوک هرمز. تهران: دانشنامه فارس.
- ویلیامسون، اندریو، 1351، «تجارت خلیج‌فارس در دورۀ ساسانیان در قرن اول و دوم هجری». باستان‌شناسی و هنر ایران، دورۀ 10-9، صص: 142-156.
 
- Deng, Y., 2011, Ancient Chinese Invention. Cambridge: Cambridge University Press.
- Fehervari, G., 1998, Pottery of the Islamic World in the Tareq Rajab Museum Kuwait. Tareq Rajab Museum.
- Garner, H. M., 1959, “Chinese Celadon Wares”. The Burlington Magazine, Vol. 101, Pp: 362. 
- Grube, E. J., 1976, Islamic Pottery of the Eighth to the Fifteenth Century in the Keir Collection. Faber and Faber Limited.
- Kennet, D., 2004, Sasanian and Islamic Pottery from Ras al- Khaimeh. Classification, Chronology and Analysis of Trade in the Western Indian Ocean. Oxford, BAR Int. Ser. 1248.
- Hansman, J., (1985), Julfār, an Arabian Port: Settlement and Far Eastern Ceramic Trade from the 14th to the 18th Centuries. London: Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland.
- Lane, A., 1971, Later Islamic Pottery: Persia, Syria, Egypt, Turkey. London, Faber and Faber.
- Li, Z. Y., 2010, “Ceramics of the Sui, Tang, and five dynasties”. In: Z.Y. Li, V.L. Bower, and L. He (eds.), Chinese ceramics. From the Paleolithic Period through the Qing dynasty, New Haven/London: Yale University, Pp: 196–263.
- Medley, M., 1974, “Yuan Porcelain and Stoneware”. Faber and Faber, Pp: 63-102.
- Milwright, M., 2010, An Introduction to Islamic Archaeology. Edinburgh: Edinburgh University Press.
- Morgan, P., 1991, “New Thought on Old Hormuz: Chinese Ceramics in the Hormuz Region in the Thirteenth and Fourteenth Century”. Iran, Vol. 5, Pp: 23-174.
- Morgan, P. & Leatherby, J., 1987. “Excavated Ceramics from Sirjan”. In: J. Allan and C. Roberts (eds.), Syria and Iran: Three Studies in Medieval Ceramics, Oxford University Press, Pp: 23-174.
- Pope, J. A., 1956, Chinese Porcelain from the Ardbil Shrine, Freer Gallery of Art. Washington
- Priestman, S. M. N., 2005, “Settlement & Ceramics in Southern Iran: An Analysis of the Sasanian &Islamic Periods in the Williamson Collection”. M. A. Thesis: Durham University (Unpublished).
- Priestman, S. M. N., 2013, “A Quantitative Archaeological Analysis of Ceramic Exchange in the Persian Gulf and Western Indian Ocean, AD c.400 – 1275”. PhD Thesis, University of Southampton (Unpublished).
- Tampeo, M., 1989, Maritime Trade between China and West: An Archeological Study of the Ceramics from Siraf (Persian Gulf): to 12th Century A.D, David Brown Book Company.
- Whitcomb, D., 1985, Before the Rose and Nightingales, Excavation at Qasr- I Abu Nasr, Old Shiraz. The Metropolitan Museum of Art, New York.
- Williamson, A. G., 1971, “Excavation at Sirjan”. Iran, No. 9, Pp: 177.
- Williamson, A. G., 1972, “Sirjan-i-Khuna and Tepe Dasht-i-Deh. Excavation in Iran”. The British contribution. Organizing Committee of Collection, the VIth International Congress of Iranian Art and Archaeology, Oxford, Pp: 26-28.
- Williamson, A., 1987, “Regional Distribution of Medieval Persian Pottery in the light of Recent Investigations”. In: J. Allan and C. Roberts (eds.), Syria and Iran: Three Studies in Medieval Ceramics, Oxford University Press, Pp: 10-22.
- Valenstein, S. G., 1978, A Handbook of Chinese Ceramics the Metropolitan Museum of Art. New York. 
- Zhang, R.; Kennet, D. & Priestman, S., 2011, “Longquan Ceramic of Archaeological Excavation in Near East- Introduction of Longquan Celadon about the Williamson Collection and the Siraf Material”. In: The Research of Longquan Kiln, Institute of Chinese Ceramics, Beijing (ed.): The Forbidden City Press, [in Chinese].
- Zhang, R., 2018, “Chinese Ceramic Trade Withdrawal from the Indian Ocean: Archaeological Evidence from South Iran”. Journal of Multidisciplinary Studies in Archaeology, No. 6, Pp: 73-92.
- Zhao, B., 2004, “L’Iopmrtation Dela Ceramique Chinoise a Sharma (Hadramaout) au Yemen”. Annales Islamologiques, No. 38/1, Pp:255–284.