Typological Study of Islamic Glazed Ceramics Unearthed at Kangavar’s Anahita Temple

Authors

1 PhD Candidate in Archaeology, Department of History and Archaeology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

2 Assistant Professor, Department of History and Archaeology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran (Corresponding Author).

3 Associate Professor, Institute of Archeology, Institute of Cultural Heritage and Tourism (RICHT), Tehran, Iran.

4 Assistant Professor, Department of History and Archaeology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

10.22084/nb.2023.23710.2305

Abstract

Abstract
The site of the Anahita temple in Kangavar is regarded as one of the most significant and notable archaeological locations in western Iran. It has consistently attracted the interest of historians, Islamic period geographers, European tourists, and archaeologists alike. The existence of a large stone structure in this area has drawn considerable attention from archaeologists, often overshadowing other findings at the site. Thus, artifacts such as painted glazed pottery recovered from this site have received comparatively less scholarly focus. This article examines fifty examples of both plain and painted glazed ceramics, which were collected during recent site investigations and are currently housed in the pottery repository of the Anahita Temple. Furthermore, there is a notable absence of information concerning the context and provenance of these artifacts, primarily due to the lack of an archaeological report and the researchers’ sole focus on the stone structure. The employed research methodology is descriptive-analytical, drawing upon data obtained from both fieldwork and library investigations. The central inquiries of this study include: What categories of indicator types do the plain and painted glazed pottery at the site represent? To which historical period can the prevalence and diversity of painted glazed pottery be attributed? Investigations into plain and embossed glazed ceramics from the Islamic era in Kangavar revealed that the majority date back to the middle Islamic centuries, specifically the sixth to eighth AH centuries. The collection encompasses various pottery types, including those featuring splashed glaze, black-painted underglaze turquoise, luster underglaze decoration, as well as Sgraffito and Champlevé techniques. Fragments of these pottery styles can be traced back to the Safavid period and extend into the late Islamic era, specifically from the 10th to the 13th AH centuries. These ceramics exhibit significant diversity in their firing degrees, glazing, and painting styles. Furthermore, an examination of the glazed and painted artifacts from this site reveals a notable resemblance to painted pottery from the Islamic period found in different areas of the Hamedan region.
Keywords: Kangavar, The Temple of Anahita, Islamic Era, Glazed Pottery, Painted Pottery.
 
Introduction
The Anahita Temple in Kangavar, situated along the historically significant Khorasan-Bagdad highway, is recognized as one of the most notable and esteemed locations in western Iran. Its significance has consistently captured the interest of historians and geographers throughout the Islamic era. Nearly all scholars from this period who traversed the western regions of Iran have referenced this site and its stone edifice in their works. Consequently, Iranian archaeologists turned their focus to this location early on, initiating archaeological excavations in the Kangavar area and its stone structure over fifty years ago. As a result, Kangavar’s Anahita Temple has been extensively documented in various written records and sources pertaining to Islamic and historical periods and archaeological studies. Despite the extensive research conducted in this area, uncertainties persist regarding the function of the stone monument and its construction date, rendering it a significant archaeological challenge. The wealth of archaeological discoveries associated with the large stone structure from the historical documents has captivated the interest of historians and archaeologists, prompting them to focus on the historical contexts of both the site and the monument itself. Consequently, the pottery artifacts from the Islamic period, particularly the painted glazed pottery found at the site, have not been subjected to the same level of scrutiny and investigation. The painted glazed ceramics from the Islamic period discovered at the Kangavar site hold significant value regarding their techniques and the variety of motifs employed. By systematically classifying and comparing these artifacts with those from other Islamic period sites, researchers can uncover new insights into the pottery making techniques and the historical context of settlement at Kangavar. This article will examine fifty examples of both plain and glazed, predominantly painted potteries from the Islamic period at the Kangavar site, facilitating a deeper understanding of the typological characteristics of the pottery found there. This study primarily investigates the following questions: 1. What distinct varieties of painted glazed pottery can be identified at the site? 2. Which historical period is associated with the predominant types of painted glazed pottery found at the site?
 
Discussion
The renowned historical edifice known as Anahita’s temple is situated atop a natural schist hill, reaching a maximum elevation of 32 meters above the surrounding terrain in the eastern region of Chelmeran Mountain. The architectural layout of the structure is quadrilateral, with external wall dimensions measuring 224 by 209 meters. The site has garnered significant interest from historians and archaeologists due to the wealth of archaeological artifacts from various historical epochs. Consequently, the ceramic artifacts from the Islamic period, including plain glazed and painted pottery, have received comparatively less scholarly attention. This article presents a classification of artifacts that indicates a predominant affiliation with the middle to late Islamic centuries. Generally, the pottery from the three early Islamic periods reflects a continuation of the ceramic traditions established during the Sassanid era. In these early Islamic periods, artisans primarily created plain, unglazed pottery. The decorative techniques employed on these unglazed pieces included stamp, molded, and raised bar motifs. The ceramics from the middle Islamic centuries, specifically from the 5th to 10th centuries AH, featured glazed pottery characterized by splashed glaze, black underglaze painting on turquoise backgrounds, luster underglaze-painted ceramics, as well as Sgraffito and Champlevé techniques. The glazed pottery artifacts from the late Islamic era, spanning the 10th to 13th centuries AH, encompass a variety of styles, including blue and white ceramics from the Safavid to Qajar periods, monochromatic pieces crafted with kaolin paste, celadon adorned with a white glaze, and items featuring red and blue decorative motifs. A notable dish from the Safavid period showcases a vibrant palette, characterized by light blue, green, and red designs set against a white backdrop. Additionally, it is observed that the local pottery from the Safavid era is predominantly embellished with blue and white patterns or features a white background complemented by designs in black, red, brown, or green.
 
Conclusion
The pottery produced during the early Islamic centuries represents a continuation of the ceramic traditions established in earlier historical periods at the site, predominantly manifesting as unglazed items. An examination of the glazed dishes from the middle to late Islamic periods reveals that, from a traditional perspective, the art of pottery exhibited notable similarities and cultural ties with various regions within Hamedan and other parts of Iran. The strategic location of the Kangavar along the Baghdad-Khorasan trade route can be regarded as a significant factor in fostering these cultural connections. Consequently, the most remarkable diversity and abundance of embossed glazed pottery at this site can be attributed to the Middle Islamic centuries, particularly between the 6th and 8th AH centuries. The motifs found on the pottery from the mid-Islamic period at Kangavar predominantly feature geometric designs and lines inside frames, whereas the late Islamic period showcases a broader range of motifs, including geometric and floral designs, multi-petaled flowers, and scroll-like foliage. Additionally, pottery from the Safavid period has also been discovered, with the primary forms of these vessels encompassing plates, bowls, large mugs, and edged trays. Comparable examples of these forms have been identified in Esfahan, Saveh, Yazd, Hamedan, and Kashan.

Keywords

Main Subjects

References

- آلن، ویلسن، (1383). سفالگری اسلامی. ترجمۀ مهناز شایسته‌فر، تهران: مؤسسۀ مطالعات هنر اسلامی.
- ابن حوقل، (1366). سفرنامۀ ابن حوقل. ترجمۀ جعفر شعار، تهران: امیرکبیر.
- ابن‌خردادبه، (1370). الممالک و المسالک. ترجمۀ حسین قره‌چانلو، تهران: نشر مترجم.
- ابن‌رسته، (1365). الاعلاق النفیسه. ترجمۀ حسین قره‌چانلو، تهران: امیرکبیر.
- ابن‌فقیه، (1349). ابوبکربن محمد بن اسحاق همدانی. ترجمۀ مختصر البلدان مربوط به بخش ایران، ترجمۀ ح- مسعود، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.   
- ابوالفداء، اسماعیل بن علی، (1349). تقویم البلدان. ترجمۀ عبدالمحمد آیتی، تهران: بنیاد فرهنـگ ایران. 
- ابودلف، مسعربن مهلهل خزرجی، (1342). سفرنامۀ ابودلف در ایران، با تعلیقات و تحقیقات ولادیمیر مینورسکی. ترجمۀ ابوالفضل طباطبائی، تهران: ایران‌زمین. 
- اصطخری، ابو اسحق ابراهیم، (1340). مسالک و ممالک. به اهتمام: ایرج افشار، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. 
- امیرحاجلو، سعید؛ و سقائی، سارا، (1397). «گسترش و تنوع گونه های سفال دوران اسلامی در سکونت های دشت نرماشیر کرمان». پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران، 8 (19): 226-207. https://dx.doi.org/10.22084/nbsh.2019.17433.1823
- ایزیدور خاراکسی، (1390). ایستگاه‌های پارتی (کهن‌ترین متن مکتوب جغرافیای ایران باستان). تطبیق با متون یونانی و ترجمه به تطبیق با متون یونانی و ترجمه به انگلیسی و تعلیقات، از ویلفرد شاف، ترجمۀ فیروز حسن عزیز، مؤسسه فرهنگی ایکوموس ایران و انتشارات گنجینه هنر.
- بایندر، هنری، (1370). سفرنامۀ هنری بایندر (کردستان، بـین‌النهـرین و ایران). ترجمۀ کرامت‌الله افسر، تهران: فرهنگسرای یساولی. 
- بلوشر، ویپرت فون، (1363). سفرنامه بلوشر یا گردش روزگار در ایران. ترجمـۀ کیکاوس جهانداری، تهران: خوارزمی. 
- تاورنیه، ژان باتیست، 1363، سفرنامه تاورنیه، ترجمۀ ابوتراب نوری، تصحیح دکتر حمید شیروانی، چاپ چهارم، تهران: سنایی. 
- توحیدی، فائق، (1379). فن و هنر سفالگری. تهران: سمت. 
- جکسن، آبراهام والنتاین ویلیامز، (1352). سفرنامۀ جکسن: ایران در گذشـته و حال. ترجمۀ منوچهر امیری و فریدون بدره‌ای، چاپ سوم، تهران: باران. 
- چهری، محمداقبال، (1387). «بازنگری بررسی، شناسایی و مستند سازی آثار باستانی شهرستان هرسین». آرشیو سازمان میراث‌فرهنگی کرمانشاه (منتشرنشده)، 
- حسینی، هاشم؛ و چابکسوار، منصوره، (1399). «تحلیل ریخت و تزئین در کوزه قلیان‌های عصر صفوی». نگارینه هنر اسلانی، 7 (20): 186-169. https://dx.doi.org/10.22077/nia.2021.3493.1332
- حموی بغدادی، یاقوت، (1380). معجم البلدان. ترجمۀ علینقی منـزوی، تهران: سازمان میراث‌فرهنگی کشور (معاونت پژوهشی).
- حیدری، علی‌اکبر، (1391). «تحلیل فضایی معماری معبد آناهیتا کنگاور». مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 2 (7): 86-73. 
- خانمرادی، مژگان، (1401). «طبقه‌بندی و گونه‌شناسی سفال‌های مکشوف از سومین فصل کاوش پل بیستون». پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران، 12 (35): 235-227. https://dx.doi.org/10.22084/nb.2021.24570.2347
- خدادوسـت، جـواد؛ موسـوی‌حاجی، سیدرسـول؛ تقـوی، عابـد؛ و علی‌یـاری‌گوکی، شـهین، (1396). «بررسـی و مطالعـه تحلیلـی سـفالینه‌های محوطۀ مالین؛ شهرسـتان باخـزر (خراسان رضوی)». پژوهش‌هـای باستان‌شناسـی ایـران، 7 (13): 172- 157. https://dx.doi.org/10.22084/nbsh.2017.6934.1289
- دیماند، موریس اسون، (1365). راهنمای صنایع اسلامی. ترجمۀ عبدالله فریار، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- دیولافوا، ژان، (1369). ایران، کلده و شوش. ترجمۀ علی محمد فرهوشی، چـاپ چهارم، تهران: دانشگاه تهران. 
- رایس، تالبوت، (1375). هنر اسلامی. ترجمۀ ماه ملک بهار، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- رحیمی، فتانه؛ کلبادی‌نژاد،مریم؛ مرتضائی، محمد؛ و چهری، محمداقبال، (1403). «مطالعۀ گونه‌شناسی سفال‌های لعاب‌دار اسلامی محوطۀ معبد آناهیتای کنگاور». پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران، 14(43): 7-30. https://dx.doi.org/10.22084/nb.2023.23710.2305
- رضایی، مصطفی؛ محمدی، مریم، (1399). «مطالعه تاریخی و باستان‌شناسی محوطۀ اسلامی اَنداجین همدان». مطالعات باستان‌شناسی، 12 (1): 159-140. https://dx.doi.org/10.22059/jarcs.2020.261673.142595 
- رهبـر، مهـدی، (1386). «فصـل چهـارم کاوش‌هـای باستان‌شناسـی بیسـتون». مرکـز اسـناد پایـگاه میـراث جهانـی بیسـتون (منتشرنشـده). 
- رهبـر، مهـدی، (1391). «گـزارش ‌سـومین ‌فصـل ‌گمانه‌زنـی‌ در ‌نهاونـد ‌به‌منظور ‌شناسـایی‌ معبـد ‌لائودیسـه». ‌آرشـیو ‌ادارۀ کل ‌میراث‌فرهنگی ‌اسـتان‌ همدان (منتشر نشده). 
- زارعــی، محمدابراهیــم، (1399). «بررســی و تحلیــل حیــات تاریخــی شــهر درگزیــن در دوران اسـلامی (براســاس مســتندات تاریخــی و کاوش‌هــای باستان‌شناســی)». پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران، 10 (25): 206-181. https://dx.doi.org/10.22084/nbsh.2020.21961.2161
- زارعی، محمدابراهیم؛ خاکسار، علی؛ مترجم، عباس؛ امینی، فرهاد؛ و دینی، اعظم، (1393). «بررسی و مطالعه سفال‌های دورۀ ایلخانی به‌دست آمده از کاوش‌های باستان‌شناسی ارزانفود». مطالعات باستان‌شناسی، 6 (2): 90- 73. https://doi.org/10.22059/jarcs.2015.54174
- زارعی، محمدابراهیم؛ و شعبانی، محمد، (1398). «بررسی و تحلیل گونه‌شناسی سفالینه‌های آغاز دوران اسلامی تا پایان دورۀ صفوی منطقۀ همدان». مطالعات باستان‌شناسی پارسه، 3 (8): 126- 109.  https://doi.org/10.30699/PJAS.3.8.109
- سعیدی‌هرسینی، محمد رضا، (1394). «بررسی باستان‌شناختی دشت کنگاور در دوران مس‌سنگی (براساس سفال‌های بومی)». مطالعات هنر بومی، 2 (4): 142-125. http://noo.rs/ztRXC
- شاف، ویلفرد، (1390). «تطبیق با متون یونانی و ترجمه به تطبیق با متون یونانی و ترجمه به انگلیسی و تعلیقات». در کتاب: ایستگاه‌های پارتی، ایزیدور خاراکسی، ترجمۀ فیروز حسن عزیز، با مقدمۀ شادروان دکتر باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی، تهران: مؤسسه فرهنگی ایکوموس ایران و انتشارات گنجینه هنر. 
- شــراهی، اســماعیل؛ و صدیقیــان، حســین، (1398). «مطالعــه باستان‌شناختی ســفال‌های قــرون میانــی اســلامی دســت‌کند زیرزمینــی تهیــق خمیــن». مطالعــات باستان‌شناســی پارســه، 3 (8): 158-141. https://doi.org/10.30699/PJAS.3.8.141
- فلاندن، اوژن، (1353). سفرنامۀ فلاندن به ایران. ترجمـۀ حسـین نورصـادقی، چاپ سوم، تهران: اشراقی. 
- فهروری، گزا، (1388). سفالگری جهان اسلام در موزه طارق رجب کویت. ترجمۀ مهناز شایسته‌فر، تهران: مؤسسه مطالعات هنر اسلامی و مرکز تحقیقات هنر اسلامی نگاره. 
- قاسمی، زهرا؛ و شیرازی، علی‌اصغر، (1391). «بررسی تأثیرات شیوه های ساخت و تزئین ظروف سفالی و سرامیکی صفوی بر نمونه‌های ساخته شده در دورۀ قاجار». نگره، 7 (24): 83-67.  https://negareh.shahed.ac.ir/article_90.html
- قزوینی، زکریا بن محمد بن محمـود، (1373). آثـار الـبلاد و اخبـار العبـاد. ترجمـۀ جهانگیر میرزا قاجار، تصحیح: میرهاشم محدث، تهران: امیرکبیر. 
- کامبخش‌فرد، سیف‌الله، (1347). «کاوش در معبد آناهیتا (کنگاور)». بررسی‌های تاریخی، 18: 46-11. 
- کامبخش‌فرد، سیف‌الله، (1350). «کاوش‌های علمی در کنگاور(معبد آناهیتا)». باستان‌شناسی و هنر ایران، 6: 32-10. 
- کامبخش‌فرد، سیف‌الله، (1351). «کاوش‌های علمی در کنگاور(معبد آناهیتا)». باستان‌شناسی و هنر ایران، 9 و 10: 24-2.
- کامبخش‌فرد، سیف‌الله، (1353). «کاوش‌های علمی در معبد آناهیتا کنگاور». گزارش‌های دومین مجمع کاوش‌ها و پـژوهش‌هـای سـالانه باسـتا‌‌ن‌شناسـی در ایران، زیر نظر: فیروز باقرزاده، تهران: مرکز باسـتان‌شناسـی ایران: 23- 10. 
- کامبخش‌فرد، سیف‌الله، (1368). «کنگاور». در کتاب: شهرهای ایران، به‌کوشش: محمد یوسف کیانی، جلد 3، تهران: جهاد دانشگاهی: 151- 107. 
- کامبخش‌فرد، سیف‌الله، (1374). «شکل گیری معبد آناهیتا در بستر تاریخ».  در: مجموعه مقالات نخستین کنگرۀ تاریخ معماری و شهرسازی ایران، ارگ بـم، جلد نخست، تهران: سازمان میراث‌فرهنگی کشور: 40-24. 
- کامبخش‌فرد، سیف‌الله، (1386الف). کاوش‌ها و پژوهش‌های باستان‌شناسی و احیاء معماری معبد آناهیتای کنگاور و تاق‌گرا. جلد 1: یادمان‌ها و باورهای اساطیری فراموش شده، تهران: پژوهشکدۀ باستان‌شناسی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری. 
- کامبخش‌فرد، سیف‌الله، (1386ب). کاوش‌ها و پژوهش‌های باستان‌شناسی و احیاء معماری معبد آناهیتای کنگاور و تاق‌گرا. جلد 2: گنجینه‌های یافت‌شده از کاوش‌ها، تهران: پژوهشکدۀ باستان‌شناسی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری. 
- کبیری، احمد، (1369). «معبد تاریخی کنگاور». میراث‌فرهنگی، 2: 59-58. 
- کبیری، احمد، (1371). «کشف ناودانی در معبد آناهیتا کنگاور». میراث‌فرهنگی، 5: 63-62. 
- کبیری، احمد، (1374). «نویافته‌های باستاݣݣن‌شناسی در بنای تاریخی معبد آناهیتا (کنگاور)». در: مجموعه مقالات نخستین کنگرۀ تاریخ معماری و شهرسازی ایران، ارگ بم، به‌کوشش: باقر آیت‌الله‌زاده‌شیرازی، جلد پنجم، تهران: سازمان میراث‌فرهنگی کشور: 685- 663. 
- گدار، آندره؛ گدار، یدا؛ و سیرو، ماکسیم، (1371). آثار ایران. 2-1، ترجمۀ ابوالحسن سروقد مقدّم، مشهد: آستان قدس رضوی. 
- گروبه، ارنست، ج.، (1384). سفال اسلامی. ترجمۀ فرناز حایری، تهران: کارنگ.
- گیرشمن، رومن، (1336). ایران از آغاز تا اسلام. ترجمۀ محمد معین، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. 
- لایارد، سر اوستن هنری، (1367). سفرنامه لایارد: ماجراهای اولیه در ایران. ترجمۀ مهراب امیری، تهران: وحید. 
- لوشای، هاینتس، (1385). «سفال‌های به‌دست آمده از بنای مغولی». در کتاب: بیستون؛ کاوش‌ها و تحقیقات سال‌های 1963- 1967 میلادی، ولفرام کلایس، هاینتس لوشای و پتر کالمایر، ترجمۀ فرامرز نجد سمیعی، تهران: سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری: 374-333.  
- محمدی‌فر، یعقوب، (1390). باستان‌شناسی و هنر اشکانی. تهران: سمت. 
- محمدی، مریم، و شعبانی، محمد، (1395). «معرفی و تحلیل سفال‌های دوران اسلامی محوطۀ زینوآباد-بهار، همدان». پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران، 6(11): 150-135. https://doi.org/10.22084/nbsh.2016.1744
- مرتضایی، محمد؛ و کیانی، محمد یوسف، (1385). «مطالعه و تحلیل سفالینه‌های مکشوفه از کاوش‌های باستان‌شناختی سال‌های 1381 تا 1384 محوطۀ تاریخی جرجان». مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران: 57 (5: 180): 129- 111. 
- مستوفی‌قزوینی، حمدالله، (1381). نزهت القلوب. به‌کوشش: محمد دبیر سیاقی، چاپ اول، قزوین: حدیث امروز.
- مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد، (1361). احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم. ترجمۀ علی‌نقی منزوی، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران. 
- مهجور، فیروز؛ ابراهیمی‌نیا، محمد؛ و صدیقیان، حسین، (1390). «بررسی باستان‌شناسی سفال‌های دورۀ اسلامی محوطۀ باستانی نچیرخانلق ری». مطالعات باستان‌شناسی، 3 (2: 4): 192- 173. https://jarcs.ut.ac.ir/article_28862.html?lang=fa
- مهریار، محمد؛ و کبیری، احمد، (1383). ادامه کنکاش‌ها در معبد آناهیتای کنگاور، کارنامه کاوش، پژوهش، ساماندهی و معرفی چهارمین گروه باستان‌شناسی (از 1367- 1380). تهران: پژوهشگاه سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری. 
- ناصرالدین‌شاه قاجار، (1372). شهریار جاده‌ها: سفرنامۀ ناصرالدین شاه به عتبات. به‌کوشش: محمدرضا عباسی و پرویز بدیعی، تهران: سنایی.
- نیک‌زاد، میثم، (1389). «ارزیابی پیشنهادهای ارائه شده دربارۀ بنای موسوم به معبد آناهیتا در کنگاور». پژوهش‌های باستان‌شناسی مدرس، 2 (3): 260-249. 
- واندنبرگ، لویی، (1379). باستان‌شناسی ایران باستان. ترجمۀ عیسی بهنام، چاپ دوم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
- ویلسن‌آلن، جیمز، (1383). سفالگری اسلامی. ترجمۀ مهناز شایسته‌فر، تهران: مطالعات هنر اسلامی. 
- هرتسفلد، ارنست، (1381). ایران در شرق باستان. ترجمۀ همایون صنعتی‌زاده، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- Abu Dalaf, M. Ibn-M. Kh., (1963). Travelogue of Abu Dalaf in Iran. with comments and research by: Vladimir Minorsky, translated by: Abolfazl Tabataba’i, Tehran: Iran Zamin. (in Persian).
- Abul-Fida, I. Ibn-A., (1960). Calendar of Countries, translated by: Abdul Mohammad Ayati, Tehran: Iranian Foundation for Culture. (in Persian).
- Alibaigi, S., (2017). “Anahita Temple Monument in Kangavar, Kermanshah: A Clue to Solving an Old Problem”. Dabir, 1 (4): 8-14. 
- Allen, W., (2004). Islamic Pottery. translated by: Mahnaz Shayestefar, Tehran: Institute for Islamic Art Studies (in Persian).
- Amirhajlu, S. & Saghaei, S., (20180). “The Expansion and Diversity of Pottery Types of the Islamic Era in the Settlements of the Narmashir Plain of Kerman”. Iranian Archaeological Research, 19 (8): 207-226. (in Persian). https://dx.doi.org10.22084/nbsh.2019.17433.1823
- Atil, E., (1973). Freer Gallery of Art Fifth Anniversary Exhibition III, ceramic from the world of Islam. Washington: Smithsonian Institution.
- Azarnoush, M., (1981). “Excavations at Kangavar”. Archäologische Mitteilungen aus Iran, 14: 69-94.  
- Azarnoush, M., (2009). “New Evidence on the chronology of The Anahita Temple”. Iranica Antiqua, XLIV: 393-402.   
- Binder, H., (1991). Henry Binder’s Travelogue (Kurdistan, Mesopotamia and Iran). translated by: Karamet Allah Afsar, Tehran: Ysawali Cultural Center. (in Persian).
- Blücher, W., (1984). “Blücher’s Travelogue or the Wanderings of Time in Iran”. translated by: Kikavs Jahandari, Tehran: Kharazmi. (in Persian).
- Chehri, M. E., (2008). “Review of the Survey, Identification and Documentation of the Ancient Monuments of Harsin County”. Kermanshah Cultural Heritage Organization Archives (unpublished), (in Persian).
- Demand, M. E., (1986). Guide to Islamic Industries. translated by: Abdullah Faryar, Tehran: Scientific and Cultural Publishing Company. (in Persian).
- Dieulafoy, J., (1989). Iran, Chaldea and Susa. translated by: Ali Mohammad Farhoushi, 4th edition, Tehran: University of Tehran. (in Persian).
- Fahruri, G., (2009). Pottery of the Islamic World in the Tariq Rajab Museum in Kuwait. translated by: Mahnaz Shayestefar, Tehran: Institute of Islamic Art Studies and Negara Islamic Art Research Center. (in Persian).
- Flandin, E., (1974). Flandin’s Travelogue to Iran. translated by: Hossein Noorsadeghi, third edition, Tehran: Eshraghi. (in Persian).
- Ghasemi, Z. & Shirazi, A. A., (2012). “Investigating the Effects of Safavid Pottery and Ceramic Vessel Making and Decorating Methods on Examples Made in the Qajar Period”. Negareh, 7 (24): 67-83. (in Persian). https://negareh.shahed.ac.ir/article_90.html
- Girshman, R., (1957). Iran from the Beginning to Islam. translated by: Mohammad Moein, Tehran: Book Translation and Publishing Company. (in Persian).
- Godard, A., Godard, Y. & Siro, M., (1992). Works of Iran 2-1. Translated by: Abolhasan Saroghad Moghaddam, Mashhad: Astan Quds Razavi. (in Persian).
- Grube, E. C., (2005). Islamic Pottery. translated by: Farnaz Hayeri, Tehran: Karang. (in Persian).
- Hall, A. R., (1934). “A new collection of Islamic Pottery”. Bulletin of the Museum of Fine Arts, 32: 58-67.
- Hamavi Baghdadi, Y., (2001). Mu’jam al-Buldan. translated by: Alineghi Manzwi, Tehran: National Cultural Heritage Organization (Research Assistant). (in Persian).
- Hertzfeld, E., (2002). Iran in the Ancient East. translated by: Homayun Sanatizadeh, Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies(in Persian).
- Heydari, A. A., (2012). “Spatial Analysis of the Architecture of Anahita Kangavar Temple”. Iranian Islamic City Studies Quarterly, Scientific Research Quarterly of the Culture, Art and Architecture Research Institute of Jihad Daneshgahi, 2 (7): 2013-2014. (in Persian).
- Hosseini, H. & Chabakeswar, M., (2019). “Analysis of Shape and Decoration in the Hookah Jars of the Safavid Era”. Two Scientific Journals of Islamic Art, 7 (20): 169-186. (in Persian).  https://dx.doi.org/10.22077/nia.2021.3493.1332
- Ibn Faqih, (1970). Abu Bakr ibn Muhammad ibn Ishaq Hamedani, A brief translation of the countries related to the Iranian part. translated by: H. Masoud, Tehran: Iranian Culture Foundation. (in Persian).
- Ibn Hawqal, (1987). Ibn Hawqal’s Travelogue. translated by: Ja’far Shoaar, Tehran: Amir Kabir. (in Persian).
- Ibn Khordad, (1991). Al-Mamalek and Al-Masalik. translated by: Hossein Qara-Chanlu, Tehran: translator’s publication. (in Persian).
- Ibn Rasteh, (1986). Al-Alag al-Nafisa. translated by: Hossein Qara-Chanlu, Tehran: Amir Kabir. (in Persian).
- Isidore Kh., (2011). Parthian Stations (the Earliest Written Text of Ancient Iranian Geography), Adaptation with Greek Texts and Translation into Adaptation with Greek Texts and Translation into English and Commentaries, by Wilfred Schaff. Translated by: Firuz Hassan Aziz, ICOMOS Iran Cultural Institute and Ganjineh Honar Publications. (in Persian).
- Istakhri, Abu-I. I., (1961). Masalak va Malakami. edited by: Iraj Afshar, Tehran: Book Translation and Publishing Company. (in Persian).
- Jackson, A. V. W., (1973). Jackson’s Travelogue: Iran in the Past and Present. translated by: Manouchehr Amiri and Fereydoun Badreh, third edition, Tehran: Baran. (in Persian). 
- Kabiri, A., (1980). “The Historical Temple of Kangavar”. Cultural Heritage, 2: 58-59. (in Persian).
- Kabiri, A., (1992). “Discovery of a Gutter in the Temple of Anahita Kangavar”. Cultural Heritage, 5: 62-63. (in Persian).
- Kabiri, A., (1995). “Archaeological New Discoveries in the Historical Monument of Anahita Temple (Kangavar)”. in: The collection of articles of the First Congress of the History of Architecture and Urban Planning of Iran, Bam Citadel, edited by: Bagher Ayatollahzadeh Shirazi, Volume 5, Tehran: Cultural Heritage Organization of the Country: 663-685. (in Persian).
- Kambakhshfard, S., (2007). Archaeological Explorations and Research and Architectural Revival of the Temple of Anahita Kangavar and Taqgara. Volume 1: Forgotten Monuments and Mythological Beliefs, Tehran: Archaeological Research Institute of the Organization of Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism. (in Persian).
- Kambakhshfard, S., (2007). Archaeological excavations and research and architectural restoration of the Kangavar and Taq-e-Gara Anahita Temple. Volume 2, Treasures found from excavations, Tehran: Archaeological Research Institute of the Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization. (in Persian).
- Kambakhshfard, S., (1968). “Exploration in the Temple of Anahita (Kangavar)”. Historical Studies, 18: 11-46. (in Persian).
- Kambakhshfard, S., (1971). “Scientific Explorations in Kangavar (Temple of Anahita)”. Archaeology and Art of Iran, 6: 10-32. (in Persian).
- Kambakhshfard, S., (1972). “Scientific Explorations in Kangavar (Temple of Anahita)”. Archaeology and Art of Iran, 9 & 10:  2-24. (in Persian).
- Kambakhshfard, S., (1974), “Scientific Explorations in the Temple of Anahita in Kangavar”. Reports of the Second Annual Archaeological Explorations and Research Conference in Iran, under the supervision of Firouz Bagherzadeh, Tehran: Iranian Archaeological Center: 10-23. (in Persian).
- Kambakhshfard, S., (1989). “Kangavar”. in: The book Cities of Iran, edited by Mohammad Yousef Kiani, vol. 3, Tehran: Jihad Daneshgaghi: 107-151. (in Persian).
- Kambakhshfard, S., (1995). “The Formation of the Anahita Temple in the Context of History”. in: The collection of articles of the First Congress of the History of Architecture and Urban Planning of Iran, Arg-e-Bam, vol. 1, Tehran: National Cultural Heritage Organization: 24-40. (in Persian).
- Khanumradi, M., (2012). “Classification and Typology of Unearthed Pottery from the Third Season of the Bisotun Bridge Excavation”. Iranian Archaeological Research, 35 (12): 227-235. (in Persian). https://dx.doi.org/10.22084/nb.2021.24570.2347
- Khodadoust, J., Mousavi-Haji, S. R., Taghavi, A. & Ali-Yari-Guki, Sh., (2017). “Survey and analytical study of pottery from the Malin area; Bakhzar city (Khorasan Razavi)”. Iranian Archaeological Research. 7 (13): 157-172. (in Persian). https://dx.doi.org/10.22084/nbsh.2017.6934.1289
- Layard, S. A. H., (1988). Layard’s Travelogue: Early Adventures in Iran. translated by: Mehrab Amiri, Tehran: Vahid. (in Persian).
- Loshai, H., (2006). Ceramics from the Mongol Monument” in: Beeston; Excavations and Research 1963-1967, Wolfram Klais, Heinz Loshai and Peter Kalmeier. translated by: Faramarz Najd-Samii, Tehran: Organization for Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism: 333-374. (in Persian).
- Mahjoor, F., Ebrahiminia, M. & Sedighian, H., (1990). “Archaeological Study of the Pottery of the Islamic Period in the Ancient Site of Nechir Khanlogh-Rey”. Archaeological Studies, University of Tehran, 3 (2: 4): 173-192. (in Persian).  https://jarcs.ut.ac.ir/article_28862.html?lang=fa
- Mehryar, M. & Kabiri, A., (2004). Continuing the excavations in the Anahita Temple of Kangavar, The work of the fourth archaeological group (from 1988 to 2001). Tehran: Research Institute of the Cultural Heritage and Tourism Organization. (in Persian).
- Moghaddisi, Abu-A. M. ibn-A., (1982). Ahsan al-Taqassim fi Ma’rfa al-Aqalim. translated by: Ali Naghi Monzavi, Tehran: Iranian Authors and Translators Company. (in Persian).
- Mohammadifar, Y., (2011). Parthian Archaeology and Art. Tehran: ed. (in Persian).
- Mohammadi, M. & Shabani, M., (2016). “Introduction and Analysis of Islamic Period Pottery from the Zeinoabad-Bahar Site, Hamadan”. Pazhohesh-ha-ye Bastanshenasi Iran, 11 (6): 135-150. (in Persian).  https://doi.org/10.22084/nbsh.2016.1744
- Mortezaei, M. & Kiani, M. Y., (2006). “Study and Analysis of Pottery Unearthed from Archaeological Excavations of the Historical Site of Jorjan from 2002 to 2005”. Journal of the Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran. 57 (5: 180): 111-129. (in Persian).
- Mostofi Qazvini, H., (2002). Nuzhat al-Qulub. edited by: Mohammad Dabir Siyaghi, first edition, Qazvin: Hadith Emroz. (in Persian).
- Nasser al-Din Shah Qajar, (1993). Shahriyar Roads: Nasser al-Din Shah’s Travelogue to the Shrines. by: the efforts of Mohammad Reza Abbasi and Parviz Badii, Tehran: Sanai. (in Persian).
- Nikzad, M., (2010). “Evaluation of the Proposals Submitted about the So-Called Temple of Anahita in Kangavar”. Modares Archaeological Research, Tarbiat Modares University, 2 (3): 249-260. (in Persian).
- Qazvini, Z. Ibin-M. Ibin- M., (1994). Athar al-Bilad and Akhbar al-Abbad. translated by: Jahangir Mirza Qajar, edited by: Mir Hashem Muhaddis, Tehran: Amir Kabir. (in Persian).
- Rahimi, F., Kalbadinejad, M., Mortezaei, M. & Chehri, M. I., (2025). “A typological study of Islamic glazed pottery from the site of the Anahita Temple in Kangavar”. Iranian Archaeological Research, 14(43): 7-30. https://dx.doi.org/10.22084/nb.2023.23710.2305
- Rahbar, M., (2007). “Chapter Four of the Archaeological Excavations of Bistun”. Bistun World Heritage Site Documentation Center (unpublished). (in Persian).
- Rahbar, M., (2012). “Report of the third season of speculation in the center for the purpose of identifying the Laodicean Temple”. Archives of the General Department of Cultural Heritage of Hamadan Province (unpublished). (in Persian).
- Rezaei, M. & Mohammadi, M., (2019). “Historical and Archaeological Study of the Islamic Andajin Area of Hamadan”. Archaeological Studies, 12 (1): 140-159. (in Persian). https://sid.ir/paper/398759/fa
- Rice, T., (1996). Islamic Art. translated by: Mahmalek Bahar, Tehran: Scientific and Cultural Publishing Co. (in Persian).
- Saeedi Harsini, M. R., (2015). “Archaeological Survey of Kangavar Plain in the Chalcolithic Period (Based on Native Pottery)”. Bi-Quarterly Journal of Native Art Studies, 2 (4): 125-142. (in Persian). http://noo.rs/ztRXC
- Schaff, W., (2011). “Adaptation to Greek Texts and Translation into English and Commentaries”. in: The Stations of the Party, by: Isidore Kharaksi, translated by: Firuz Hassan Aziz, with a eloquent introduction by Dr. Bagher Ayatollahzadeh Shirazi, Tehran: ICOMOS Iran Cultural Institute and Ganjineh Honar Publications. (in Persian).
- Sherahi, I. & Sedighian, H., (2019). “An Archaeological Study of the Medieval Islamic Pottery from the Underground Tomb of Tahiq Khomeini”. Parseh Journal of Archaeological Studies, 3 (8): 141-158. (in Persian).  https://dx.doi.org/10.30699/PJAS.3.8.141
- Tavernier, J.-B., (1984). Tavernier’s Travelogue. translated by: Abu Torab Nouri, edited by: Dr. Hamid Shirvani, fourth edition, Tehran: Sana’i. (in Persian).
- Tohidi, F., (2000). The Art and Science of Pottery. Tehran: Samt. (in Persian).
- Vandenberg, L., (2010). Archaeology of Ancient Iran. translated by: Issa Behnam, Second Edition, Tehran: University Press Center. (in Persian).
- Wilkinson, C. K., (1963). Iranian Ceramics. HN Abrams, New York.
- Wilson Allen, J., (2004). Islamic Pottery. translated by: Mahnaz Shayestefar, Tehran: Islamic Art Studies. (in Persian).
- Zarei, M. E., Khaksar, A., Motarjem, A., Amini, F. & Dini, A., (2014). “Review and study of Ilkhanid period pottery obtained from the archaeological excavations of Arzanfod”. Archaeological Studies, 6 (2): 73-90. (in Persian). https://doi.org/10.22059/jarcs.2015.54174
- Zarei, M. E. & Shabani, M., (2019). “Study and typological analysis of pottery from the beginning of the Islamic era to the end of the Safavid period in the Hamadan region”. Parseh Journal of Archaeological Studies, 8 (3): 109-126 (in Persian). https://doi.org/10.30699/PJAS.3.8.109.
- Zarei, M. E., (2019). “Investigation and analysis of the historical life of the city of Dargizin during the Islamic era (based on historical documents and archaeological excavations)”. Iranian Archaeological Research, 10 (25): 181-206. (in Persian). https://dx.doi.org/10.22084/nbsh.2020.21961.2161
pazhoheshha-ye Bastan shenasi Iran
Volume 14, Issue 43
2025
Pages 257-290

Files

Share

How to cite

Statistics