A Research on the Underwater Archaeology of the Borders of Bandar-e Rig, Genaveh

Author

Abstract

Following the report of the local fishermen to the Boushehr Cultural Heritage Organization on existence of pot-sherds discovered from the seabed; in winter 2001 and 2003 the Underwater Archaeology Research Group of the Iranian center archaeological for Research attempted to have scientific diving aiming to study and identify the remains.
The underwater operation was an square kilometer in area and the archaeological survey was conducted by survey divers. The area is located some thirty miles south of Bandar-e Rig and three kilometers into the coastline at a depth of five to eight meters.
The underwater archaeological studies of Bandar-e Rig shore (Ganaveh) of Persian Gulf, lead us to identify some cultural material including Turpedo jars, small and large water storage pottery, weapons such as helmets, armor and elbow-protectors and scattered pot-sherds. Among the cultural finds, a few complete Turpedo jars and more sherds was discovered. This type of pottery which is dated to the Parthian and Late Sassanid periods till the end of the first two centuries of Islamic period Persian Gulf maritime trade have been used for valuable liquids such as olive oil, fish, salt, wine, and sometimes carrying grain from Iranian on the Persian Gulf coasts, Arabic, Indian Subcontinent, East Asia and East Africa while had a tiny interior mortar of natural bitumen being waterproof.
The main motivations for diving operations was to determine the true nature of the historical and archaeological dating which Led to discover the ship’s shipment dated back to the Sassanid period.
Turpedo pottery from the Bandar-e Rig has a dark buff past and many of its fragments have identified via the stratigraphy of Bandar-e Mahrouyan which is the same with greenish buff or grayish green fabric and at the outer edge of the shoulder with decorative grooves. According to C14 dating, Turpedo jars of the Mahrouyan are related to the Late Sassanid period. Except Turpedo pottery, some fragments of turquoise pottery were also recorded. Bandar-e Hezarmardan and Shaghab cemetery locating in the Boushehr Peninsula have attested some of these sherds. In the Sassanid cemetery of Shaghab along with different types of Sassanid burials, this pottery has also been used as a burial Jar.  At the Sassanid port of Boushehr peninsula called Reyshahr, the Turpedo pottery were also occurred. At a port around Boushehr, the place locally called Jalali, there are some sherds and complete vessels of Turpedo have identified by local fishermen and researchers. Turpedo pottery of Jalali coast are comparable with Bandar-e Rig samples. At Siraf and in the lowest layer of the Sassanid remains the torpedo pottery with buff and brown fabric is identified. In the deep water of Siraf the Turpedo pottery is discovered in a sunk ship. Bandar-e Nay band along the coastline of Siraf eastward the dispersion of Turpedo pottery is also attested. Other places, such as Mianab plain, Susa and Gelalak, there are good examples of Turpedo pottery; all belong to the Parthian period. This pottery is in the southern coast of the Persian Gulf, East Africa and India has also been reported.

Keywords


اصطخری ،ابواسحاق ابراهیم بن محمد فارسی 1368 ،مسالک و ممالک ،ترجمه ایرج افشار ، تهران ، وزارت فرهنگ و اموزش عالی ،شرکت علمی و فرهنگی،.
اصطخری، ابوالسحق ابراهیم 1373. "مسالک و ممالک " ترجمه محمد بن اسعد بن عبدالله تستری. انتشارات ادبی و تاریخی موقوفات  محمود افشار یزدی..
 افشار سیستانی،ایرج، 1369نگاهی به بوشهر،تهران موسسه انتشاراتی و اموزش نسل جوان.
اقتداری ، احمد  1375" آثار شهرهای باستانی سواحل و جزایر خلیج فارس  ود ریای عمان " چاپ دوم تهران..
اقتداری ، احمد 1364 " از دریای پارس تا دریای چین" تهران، شرکت تحقیق و انتشار مسائل حمل و نقل ایران.
 اقتداری ،احمد 1375-1348 ،اثار شهرهای باستانی سواحل وجزایر خلیج فارس ودریای عمان،انجمن اثار مفاخر فرهنگی
 اقتداری،احمد 1345،خلیج فارس ،بی م ،ابن سیناباهمکاری فرانکلین ،.
 امیر ابراهیمی،عبدالرضا، بی تا ،خلیج فارس،بی م ،پژوهشگاه علوم انسانی
بابک راد، جواد  1348" بررسیهای استان ساحلی ، قشم. " مرکز اسناد سازمان میراث فرهنگی ( منتشر نشده .
بایندر،غلامعلی 1319،جغرافیای خلیج فارس،تهران،.
بختیاری ، حسین  1355" کاوش های  باستان شناسی در سیراف" گزارش چهارمین مجمع سالانه کاوش ها و پژوهش های باستان شناسی در ایران " آبان ماه 1354. انتشارات مرکز باستان شناسی ایران ، تهران ، صص 108-100.
توفیقیان ، حسین 1384 و 1381 " بررسی و شناسایی باستان شناسی شهرستان جم 1381، شهرستان بندر عباس 1384، بوشهر . مرکز اسناد پژوهشکده باستان شناسی. (منتشر نشده )
توفیقیان ، حسین و اسماعیلی جلودار ، اسماعیل 1389 " گزارش فصل اول کاوش در بندر باستانی مهرویان " مرکز اسناد پژوهشکده باستان شناسی ( منتشر نشده )
توفیقیان، حسین  1385"باستان شناسی زیر آب در ایران" انتشارات سمیرا، تهران .
توفیقیان، حسین  1390 " مطالعه سفال اژدری خلیج فارس در دوره پارت و ساسانی ..." پایان نامه دکتری دانشگاه تربیت مدرس.(منتشر نشده)
چایچی ، احمد 1384" گورخمره های ایران" تهران ،انتشارات سمیرا.
حمدالله مستوفی  1362 " نزهه القلوب  " به اهتمام گای لسترنج ، تهران ، دنیای کتاب .
حموی ، یاقوت   1965 " معجم البلدان " ، تهران
حموی ،یاقوت، م،معجم البلدان،تهران، 1965.
خسرو زاده ، علیرضا و ابولفضل عالی  1384" توصیف ، طبقه بندی و گونه شناسی سفالهای دوران سلوکی ،اشکانی و ساسانی " بررسی ها ی باستان شناختی میاناب شوشتر، به کوشش عباس مقدم ، تهران ، پژوهشکده باستان شناسی صص 165- 248.
دانشپور پرور، فخری  1376" یافته های ظروف چینی در جزیره هرموز و نقش این جزیره  در بازرگانی ایران و چین " یادنامه باستان شناسی شوش، تهران ، سازمان میراث فرهنگی (پژوهشگاه ) 1376، صص. 158-127
دریایی ، تورج  1383" شاهنشاهی ساسانی" ترجمه مرتضی ثاقب فر، تهران ،انتشارات ققنوس،
دریایی، تورج 1386 " تجارت دریایی خلیج فارس در اواخر دوره ی باستان" ترجمه حسین کیان راد. تهران ، بنیاد ایران شناسی، ، صص 97-122.
دیولافوا، مادام  1390، " سفرنامه دیولافوا، ایران و کلده  1920-1843" ترجمه علی محمد فره وشی. تهران
رائین،اسماعیل 1356،دریانوردی ایرانیان، تهران،چاپخانه زیبا،1356.
 رهبر، مهدی 1378" گزارش منتشر نشده گمانه زنی گورستان شغاب" مرکز اسناد سازمان میراث فرهنگی و گردشگری.
سامی، علی، 1389 "تمدن هخامنشی" نشر پازینه . تهران.
سفرنامه بنادر و جزایر خلیج فارس  از مهندسی ناشناخته در زمان محمد شاه قاجار1250 تا 1246 قمری،تهران،جهانگیری
سلیم زاده، محمد حسین  " باستانشناسی زیر دریا" کتابخانه موزه ملی ایران باستان ، بدون ناشر.
سلیم، مورکوس 1351 " زادگاه باستان شناسی زیرآبی" مجله پیام یونسکو،  شماره 34، سال سوم، صص 45-44،
سمسار،محمد حسن  1357،جغرافیای تاریخی سیراف،انجمن اثار ملی، 1357.
سیرافی،سلیمان 1335،سلسله التواریخ،بی جا، 1335.
شاملو،محسن 1347،خلیج فارس،بی جا،بی نا،.
شوارتس ، پاول 1382 " جغرافیایی تاریخ فارس" ترجمه جهانداری. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. انتشارات دانشگاه تهران. 
عبدی ، کامیار 1370" دیلمون، مکن و ملوخ" مجله باستان شناسی و تاریخ، سال پنجم، شماره دوم، بهار و تابستان 1370.
عطایی، محمد تقی 1384 " گزارش بررسی باستان شناختی در ساحل ریشهر ، بوشهر" مجله باستا ن شناسی ، سال اول ، شماره اول. صص 85-93.
فتح اللهی ،جعفر، 1367سوابق تاریخی وجه تسمیه خلیج فارس ،دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه ،سمیناربررسی مسائل خلیج فارس،.
فلمینگ، نکلاس و مارک ردنپ  1366،" غوطه ور شدن در گذشته" پیام نویسکو، ترجمه یوسف مجیدزاده ، شماره 210 ، آذر.
کازرونی،محمد ابراهیم،   1367  "تاریخ بنادر و جزایرخلیج فارس" ،به تصحیح وتحشیه  منوچهر ستوده،چاپخانه گیلان،.
کازرونی،محمد ابراهیم، 1367تارخ بنادر و جزایرخلیج فارس،به تصحیح وتحشیه  منوچهر ستوده،چاپخانه گیلان،.
گاوبه ، هانس  1359" ارجان و کهکیلویه از فتح عرب تا دوره صفوی" ترجمه سعید فرهودی. انتشارات انجمن اثار ملی ایران . شماره 150 تهران..
گیریشمن، رمان  1339" جزیره خارک " تهران ، انتشارات شرکت ملی نفت ایران
لسترنج،گی 1373،جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی ،مترجم : محمد عرفان، تهران،انتشارت علمی و فرهنگی،
مجتهد زاده ، پیروز  1379" خلیج فارس . کشورهها و مرزها" انتشارات عطایی. تهران..
مجموعه مقالات  1367سمینار بررسی مسائل خلیج فارس ،تهران،وزارت امورخارجه،دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی مرکز مطالعات خلیج فارس،.
مرینا، چارلز، 1366" تکنولوژی و باستان شناسی زیر آب" پیام یونسکو، ترجمه یوسف مجید زاده، شماره 210، آذر.
مشکور ،محمد جواد، 1341 "نام خلیج فارس" ،خلیج فارس ،مجموعه مقالات و خطابه ها،تهران ،اداره کل انتشارات رادیو،جلد اول ،(50-38)ریا،.
مصطفوی،محمد تقی، 1343اقلیم پارس ،تهران،انجمن اثار ملی،
معصومی ، غلامرضا،  " سیراف (بندر طاهری) " انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، تهران 1383.
مقدم، عباس و دیگران. 1384 بررسی های باستان شناختی میناب شوشتر، تهران پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، ص 240.
ملک زاده ،علی 1333،جغرافیای طبیعی و تاریخ سیاسی خلیج فارس،تهران،بی تا،.
میرفتاح ، اصغر 1374" گزارش منتشر نشده بررسی گورستان شغاب" مرکز اسناد سازمان میراث فرهنگی و گردشگری.
میرفتاح، سید علی اصغر 1374" گورستان شغاب" اثر شماره 24، ،صص 41-61.
نفیسی ، سعید 1386 " جغرافیای تاریخی خلیج فارس" ، تهران ، چاپخانه سازمان سمعی و بصری.
هادی،حسن 1371،سرگذشت کشتیرانی ایرانیان از دیربازتا قرن 16 میلادی،مترجم :امید اقتداری،تهران ،استان قدس رضوی،. یغمایی،اقبال، 1352خلیج فارس،تهران،وزارت فرهنگ و هنر،
وایت هاوس ، دیوید  و ویلیامسون ، آندره  " بازرگانی دریایی ساسانی ، ترجمه گیو آقاسی ، تهران ، انتشارات آریا . بی تا.
وثوقی محمد باقر 1384 " تاریخ خلیج فارس و ممالک همجوار " تهران ، انتشارات سمت ، صص 46-45.
وثوقی، محمد باقر 1384 " تاریخ خلیج فارس و ممالک همجوار" تهران ، سمت،.
ونکه ، رابرت جی 1381" غرب ایران در دوره پارت و ساسانی " باستان شناسی غرب ایران ، فرانک هول، ترجمه زهرا باستی، تهران ، سمت.
ویلسن، سرارنولد. 1348" خلیج فارس" ترجمه محمد سعیدی ،تهران ، بنگاه ترجمه و نشر کتاب..
ویلسون ،ارنولد  1384،خلیج فارس ،مترجم:محمد سعیدی،تهران،بنگاه ترجمه ونشر،.
 ویلیامسون،اندره 1351،تجارت در خلیج فارس در دوره ساسانیان ودر قرون اول و دوم هجری،تهران مجله باستان شناسی و هنر ایران،(151-142)
 
 
 
 
- Adams, R. 1970 “ Tell Abu Sarifa, A Sassanian – Islamic ceramic sequence from south central Iraq “ Ars Orientals 8, , pp 78-119.
- Begley. V., 1983 “Arikamedu Reconsidered “AJA 87 ,461-481.
- Richard Daniel.,
 (Eds) Rome and India: the ancient sea trade, Madison, Wisconsin.
- Bivar.A.D.H. 1983, The Cambridge History of Iran, volume 3, Seleucid, Parthian and Sassanid period, Cambridge.
- Carter.R. 2006, Boat remains and maritime trade in the Persian Gulf during the sixth and fifth Millennia BC, Antiquity, volume 80, issue 307:52-63.
- Cardi. B.De.1972 “A Sasanian outpost in Northern Oman, Antiquity”, 46, no 184,.
- Connan, j. , R.P. Evershed, L. Biek, G. Eglinton 1998 “use and trade of bitumen in antiquity and prehistory: molecular archaeology reveals secrets of past civilizations. “ philosophical transactions: biological scince. Vol 354 no 137.
- Daryaee.T. 2003, The Persian Gulf trade in late Antiquity, Journal of world History, 14(1) pp: 1-16.
- Hamnstad. L., 1983, Greek wine amphorae in the Hellenistic Pottery from Failak. Copenhagen.
- Howgego C.J. & etc.,1992, Greek and Roman coins from Eastern Arabia, Arab.arch.epig, 3:183-189.
- Kennet.D.2007, The Decline of eastern Arabia in the Sasanian period, Arabian Archaeology and Epigraphy, 18:86-122).
- Magee.P, 2005, investigating cross-Gulf trade in the Iron Age III period: chronological and compositional data on Burnished Maroon Slipped Ware (BMSW) in southeastern Arabia and Iran, Arabian archaeology and epigraphy, 16: 82-92.
- Mirfatah. A.,1965, Excavation report of cemetery of  Shaghabe of  Boshehr, submitted to the institute of archaeology,
- Moghadam. A.,2005 “Archaeological Survey Of Mianab-e Shoshtar” report submitted to Center of Iranian Cultural Heritage and Tourism Organization;  210.
- Overlaet.B, 2009, A Himyarite diplomatic mission to the Sasanian court of Bahram II depicted at Bishapur, Arab. Arch. Epig. 2009: 20: 218–221 (2009).
- Oates. J., 1993, Trade and power in the fifth and forth millennia BC, New evidence from northern Mesopotamia, world archaeology, 24 (3): 403-422.
- Oates. J, Kamilli, 1977, Seafaring merchants of Ur, Antiquity, 51:221-34
- Rahbar. M., 1966, Archaeological report of cemetery of Shaghab, report submitted to the Center of Iranian Cultural Heritage and Tourism Organization.
- Simpson, St.J. 1992 “Aspect of the arcgaeology of the sassanian period in Mesopotamia” oxfored university,.
- Stern.B, & etc., 2From Susa to Anuradhapura: reconstructing aspects of Trade and Exchange in Bitumen- Coated Ceramic vessels between Iran and Sri Lanka from the Third to the Ninth Centuries AD. Archaeometry, 50, 3 (2008) 409–428.
- Tomber.R, 2007, Rome and Mesopotamia importers into India in the first millennium AD, Antiquity, 81 (314) pp 972-986.
- Will, E.L. 1986.  The Roman shipping Amphorae from Arikamedu “ALA Abstracts 11.AJA 91.
- Wheeler. M, 1946.  “Arikamedu: an Indo – Roman trading station on the east coast of India, pp 17- 124.
- Whitehouse.D. A Williamson, 1973, Sasanian Maritime Trade, Iran, vol 11:29-49.