An Introduction and Analyses of Islamic Pottery of Zino-Abad, Bahar County, Hamadan Province

Authors

Expert archaeologist

Abstract

Lands located in north of Alvand Mounts in Hamadan province with proper living condition including: very fertile soil, a series of continual and discontinuous rivers, springs and aqueducts, was one of the most important centers of human societies in different historical periods in Western Iran. It is approved identifying a large number of prehistory, history and Islamic sites on the plain. Zino-Abad area was identified reviewing the archaeological surveys of the Hamadan plain in 2015. Ancient Zino-Abad area was land locating in north of the “Mohajeran” city of Hamadan province. This area is located some 34 km north of the modern city of Hamadan at UTM: 39S 286189.8 3886085.31 elevated some 1670 meters above sea level. In addition, in some Islamic World Geographic books have been referred, such as Geographic book “Masaeol-Al Mamalik” of Ibn Faqih Al-Hamadani” and “Mu’jam Al-boldan” “Yaghot Hamavi”.
Zino-Abad extended over 50,000 square meters and is one of the most important centers of the plain. Since it have a large number of diverse classic potteries of various historical period. But one of its important period of settlement, was Islamic period, especially Medieval Islamic. There are a large number of variety unglazed and glazed potteries of different Islamic periods. This topic should be considered as one of the most important Islamic sites in the Plain Hamadan and Western Iran. This area has known pottery techniques for centuries by the Islamic periods for its own pot-making techniques which can be divided to two groups; one of them is relevant to pottery of first centuries. This gurop include: simple unglazed porcelain, unglazed carved, painted ceramics and “Champlevé” or “Silhouette”. The second group is relevant to Medieval Islamic pottery. This group include: unglazed molded ceramics, simple monochrome glazes in Azure and Turquoise color, under glaze painting; Ghalam Meshki and Silhouette and Sultanabad Wares and over glaze painting on Lusterware. Accessing to maximum Information, this area was systematically surveyed and the recovered material have compared to relative areas, because it locate at the brink trade trajectory. Studying materials, it was found that the simple unglazed pottery of Zino-Abad has many similarities to the pottery of this period in “Nishapur” and “Qasr-I Abu Nasr”. There some Similarities to the Underground city of “Arzanfud” and “Samen” in Hamadan. Painted potteries of this area are similar to those from “Nishapur” as well as of potteries known from Metropolitan Museum. Similar of this pottery in Hamadan was found at archaeological excavations at “Nahavand”. In terms of production techniques and furniture styles, the Medieval Islamic pottery of Zino-Abad are very similar to the great centers of pottery of this period in Iran. For example, under glaze painting (Ghalam Meshki) ceramics of this area is very similar to pottery “Sultaniye” and “Kashan”, and potteries known as Sultanabad similar to pottery samples to that of “Takht-e Soleyman” and “Bisetun”. Over glaze Painting (Lusterware) ceramics of this area are similar to those from Kashan. “Ghalam Meshki” potteries of Zino-Abad in many important areas of Hamadan been found, Such as “Ekbatana”, “Arzanfud”, “Samen” and “Quruq Bahar”. Finally, the Complex of Underground city of “Samen” in “Hamadan” is the only area where “Lusterware” ceramics have similarities to “Zino-Abad” potteries.

Keywords

Main Subjects

References

- بختیاری، ذبیح‌الله، 1387، «بررسی، شناسایی و مستندسازی آثار باستانی بخش سامن شهرستان ملایر»، آرشیو اداره‌ی کل میراث‌فرهنگی استان همدان (منتشر نشده).
- بختیاری، ذبیح‌الله، 1388، «بررسی، شناسایی و مستندسازی آثار باستانی بخش شراء و فامنین شهرستان همدان (فصل دوم)»، آرشیو اداره‌ی کل میراث‌فرهنگی استان همدان (منتشر نشده).
- بلمکی، بهزاد و مترجم، عباس، 1388، «بررسی باستان‌‌شناختی شهرستان بهار»، آرشیو اداره‌ی کل میراث‌فرهنگی استان همدان (منتشر نشده).
- بلمکی، بهزاد، 1388، «بررسی و شناسایی باستان‌شناختی بخش شیرین‌سو و تکمیل بخش مرکزی شهرستان کبودراهنگ»، آرشیو اداره‌ی کل میراث‌فرهنگی استان همدان (منتشر نشده).
- پوپ، آرتور آ. و اکرمن، فیلیپس، 1387، سیریدرهنرایران، ترجمه: نجف دریابندی، تهران، شرکت انتشارات علمی فرهنگی.
- جانجان، محسن، 1391، «گزارش بررسی و شناسایی آثار تاریخی بخش زند و مرکزی شهرستان ملایر»، آرشیو اداره‌ی کل میراث‌فرهنگی استان همدان (منتشر نشده).
- خاکسار، علی، 1389الف، «اولین فصل از پژوهش‌های باستان‌شناختی مجموعه دستکندزیرزمینی ارزانفود»، آرشیو اداره‌ی کل میراث‌فرهنگی استان همدان (منتشر نشده).
- خاکسار، علی، 1389ب، «فصل سوم کاوش‌های باستان‌شناختی مجموعه دستکند زیرزمینی سامن»، آرشیو اداره‌ی کل میراث‌فرهنگی میراث‌فرهنگی استان همدان (منتشر نشده).
- خاکسار، علی، 1390الف، «دومین فصل از پژوهش‌های باستان‌شناختی مجموعه دستکند زیرزمینی ارزانفود»، آرشیو اداره‌ی کل میراث‌فرهنگی استان همدان (منتشر نشده).
- خاکسار، علی، 1390ب، «فصل چهارم کاوش‌های باستان‌شناختی مجموعه دستکند زیرزمینی سامن»، آرشیو اداره‌ی کل میراث‌فرهنگی استان همدان (منتشر نشده).
- دژم‌خوی، مریم، 1386، «نظری اجمالی به سفال قالب‌زده‌ی عصر سلجوقی»،  باستان پژوهی، تهران، سال نهم، شماره  15، صص 27-31.
- دیماند، موریس اسون، 1365، راهنمای صنایع اسلامی، ترجمه: عبدالله فریار، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- رنجبران، محمدرحیم، 1382، «فصل دوم کاوش‌های باستان‌شناختی صحن مسجد جامع همدان»، آرشیو پایگاه هگمتانه (منتشر نشده).
- رنجبران، محمدرحیم و بختیاری، ذبیح‌الله، 1392، «گزارش نهایی فصل اول و دوم، از دور چهارم کاوش‌های باستان‌شناختی تپه هگمتانه»، آرشیو پایگاه هگمتانه (منتشر نشده).
- رهبر، مهدی، 1390، «گزارش مقدماتی دومین فصل گمانه‌زنی در نهاوند به‌منظور شناسایی معبد لائودیسه»، آرشیو اداره‌ی کل میراث‌فرهنگی استان همدان (منتشر نشده).
- رهبر، مهدی، 1391، «گزارش سومین فصل گمانه‌زنی در نهاوند به‌منظور شناسایی معبد لائودیسه»، آرشیو اداره‌ی کل میراث‌فرهنگی استان همدان (منتشر نشده).
- زارعی، محمدابراهیم، خاکسار، علی، مترجم، عباس، امینی، فرهاد، دینی، اعظم، 1393، «بررسی و مطالعه‌ی سفال‌های دوره‌ی ایلخانی به‌دست آمده از کاوش‌های باستان‌شناسی ارزانفود»، مطالعات باستان‌شناسی، تهران،  دوره 6، شماره 2، پاییز و زمستان، صص 90-73
- زارعی، محمدابراهیم، 1391، «گزارش نهایی کاوش باستان‌شناسی شهر دوره‌ی اسلامی درگزین»، آرشیو اداره‌ی کل میراث‌فرهنگی استان همدان (منتشر نشده).
- سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، 1376، فرهنگ جغرافیایی شهرستان همدان، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
- شعبانی، محمد، 1394، «بررسی الگوهای استقراری قرون نخستین اسلامی تا اواخر دوران صفوی حوزه‌ی مرکزی همدان»، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه بوعلی‌سینا، دانشکده‌ی هنر و معماری (منتشر نشده).
- علیزاده، عباس، 1380، تئوری و عمل در باستان‌شناسی (با فصل هایی در زیست‌شناسی تحولی و معرفت‌شناسی)، تهران: چاپ دوم، سازمان میراث‌فرهنگی کشور، پژوهشکده‌ی باستان‌شناسی.
- کامبخش‌فرد، سیف‌الله، 1380، سفال و سفالگری در ایران (از ابتدا نوسنگی تا دوران معاصر)، تهران، انشارات ققنوس.
- کریمی، فاطمه و کیانی، محمد‌یوسف، 1364، هنر سفالگری دوره اسلامی ایران، تهران، چاپ اول، چاپخانه وزارت ارشاد اسلامی.
- کیانی، محمدیوسف، 1380، پیشینه سفال و سفالگری در ایران، تهران، انتشارات نسیم دانش.
- گروبه، ارنست، 1384، سفال اسلامی، ترجمه: فرناز حائری، تهران: نشر کارنگ.
- محمدی‌فر، یعقوب و بلمکی، بهزاد، 1393، «هنر سفالگری در دوره‌ی صفویه، بررسی تکنیک و نقش‌مایه‌های هنری»، نشریه‌ی هنرهای زیبا، تهران، شماره 35، صص 102-93
- محمدی‌فر، یعقوب و مترجم، عباس، 1385، «پروژه‌ی بررسی و شناسایی باستان‌شناختی بخش مرکزی همدان»، آرشیو اداره‌ی کل میراث‌فرهنگی استان همدان (منتشر نشده).
- نظری‌ارشد، رضا، 1386الف، «پروژه بررسی و شناسایی باستان‌شناختی بخش جوکار و مرکزی شهرستان ملایر»، آرشیو اداره‌ی کل میراث‌فرهنگی استان همدان (منتشر نشده).
- نظری‌ارشد، رضا، 1386ب، «پروژه بررسی و شناسایی باستان‌شناختی شهرستان کبودرآهنگ (فصل دوم)»، آرشیو اداره‌ی کل میراث‌فرهنگی استان همدان (منتشر نشده).
- نظری‌ارشد، رضا، 1391، «بررسی، شناسایی و مستندسازی تکمیلی آثار باستانی شهرستان همدان (بخش مرکزی) و شهرستان تویسرکان»، آرشیو اداره‌ی کل میراث‌فرهنگی استان همدان (منتشر نشده).
- نیکنامی، کمال‌الدین، 1387، روش‌های تحلیل کمّی در پژوهش‌های باستان‌شناسی، تهران: چاپ اول، انتشارات سمت.
- هژبری، علی، 1389، «بازنگری تعیین عرصه و حریم محوطه تاریخی هگمتانه»، آرشیو اداره‌ی کل میراث‌فرهنگی استان همدان (منتشر نشده).
- همتی‌ازندریانی، اسماعیل، شعبانی، محمد و خاکسار، علی، 1394، «بررسی و تحلیل سفال‌های دوره‌ی اسلامی مجموعه معماری دستکند زیرزمینی سامن ملایر»، پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران، همدان (زیر چاپ).
- واتسون، آلیور، 1382، سفال زرین‌فام ایرانی، ترجمه: شکوه آذری، تهران: چاپ اول، انتشارات سروش.
 
- Caldwell, J.R., 1967,“Investigation Tal-i-Iblis Illinois State Museum Preliminary Reports, No. 9, Springfield: Ill.
- Fehervari, G., 2000, Ceramics of The Islamic Word In The Tareq Rajab Museum. I.B Tauris Publishers London, New York.
- Grube, E. J., 1976, Islamic pottery of the Eight to the Fifteenth Century in the Keir Collection, London, Faber.
- Haddon, R.A.W., 2011, “Fourteenth century fine glazed wares produced in the Iranian world, and comparisons with contemporary ones fromthe Golden Horde and Mamlūk Syria/Egypt”, Ph.D. Thesis. SOAS, University of London.
- Jenkins, M., 1983, “Islamic Pottery: A Brief History”, The Metropolitan Museum of Art Bulletin. vol. 40, no. 4, PP. 1-53.
- Lane, A., 1947, Early Islamic Pottery: Mesopotamia, Egypt and Persia. London, 2nd ed., London, Faber and Faber Ltd, 1971.
- Luschey-Schmeisser, I., 1996, “Die Keramik aus dem Mongolischen Gebaüde, in eds W Kleiss and P Calmeyer, Bisitun”, Ausgrabungen und Forschungen in den Jahren 1963-1967, Teheraner Forschungen 7, Berlin: Gebr, pp 221-40.
- Morgan, Peter, H., 1991, “New Thoughts on Old Hormuz: Chinese Ceramics in the Hormuz Region in the Thirteenth and Fourteenth Centuries”, Iran 29, pp. 67-83.
- Morgan, Peter, H., 2005, Change and Continuity in Il-Khanid Iran: the Ceramic Evidence. Unpublished Oxford DPhil thesis, 4 vols, c. 1981.
- Watson, O., 2004, Ceramics from Islamic Lands, London, Thames & Hudson Ltd.
- Whitehouse, D., 1992, “Ceramics XIII, The Early Islamic Period, 7th–11th Centuries”, In: Encyclopedia Iranica, Edited by: Ehsan Yarshater, vol. 5, California, Mazda Publishers, PP. 308-311.
- Whithcomb, D. S., 1973, Before the Roses and Nightingales Excavations at Quasr i Abu Nasr Old Shiraz, The Metropolitan Museum of Art, New York.
- Wilkinson, C.U., 1973, Nishabur: Pottery of the Early Isiamic Period, The Metropolitan Museum of Art, New York.
 

Files

Share

How to cite

Statistics