The Study of Tomb Tower Attributed to Shaikh Haydar from Meshkin Shahr. IRAN (Architecture, Decorations And Historical Attribution)

Authors

1 M.A. Conservation and Restoration of cultural- historical objects, Department of Conservation and Archaeometry Faculty of Cultural Materials Conservation, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran.

2 Assciate Professor, Department of Conservation and Archaeometry Faculty of Cultural Materials Conservation, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran

3 Assistant Professor, Department of Archaeology, Faculty of Cultural Materials Conservation, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran.

Abstract

The Study of Tomb Tower Attributed to Shaikh Haydar from Meshkin Shahr. IRAN
(Architecture, Decorations And Historical Attribution)
Abstract
Recognizing the main nature and verifying the attribution of religious tombs in iran is a challenging issue because in many of them there are no reliable Evidence that can accurately determine the nature of the tomb, in other words the building is attributed to either name of a historical personality (mistakenly) or is denominated by the name of the city which is placed. Among them, can be mentiond the tomb attributed to Sheikh Haidar in Meshkinshahr, Ardabil province, which was known as the tomb of Sheikh Haidar, but today, Refering to historical documents and books, it’s been more than a century that the attribution of this tomb has been considered suspicious. The purpose of this research is a historical and stylistic inspection with a historical evolution approach to find out the originality, history, type of structure, used materials, date of restoration and reconstruction. In the present study, which is analytical, descriptive and based on field and library, in addtion determining the identity of the founders of the building and its attribution in various historical sources, Also doing comperative studies with similar works kn iran and abroad, Construction date of the monument is been estimated. Studies prove that the building dates back to the ilkhanid period and beyond; Reading the inscription of the building and also the date of Sheikh Haidar's death do not correspond to each other, so it seems that the hypothesis is that Sheikh Haidar's body was buried in this building for some time until finally another part of the body was transferred from Tabasaran village of Russia to present-day Iran. And in general, it will be buried in the collection of Sheikh Safi al-Din Ardabili, it will be strengthened.
Keywords: Tomb Tower, Meshkin Shahr, Safavid Era, Shaikh Haydar, Architectural Decorations

Keywords

Main Subjects

References

- امینی‌هروی، امیر صدرالدین ابراهیم. (1383). فتوحات شاهی تاریخ صفوی از آغاز تا سال ۹۲۳هـ.ق. به‌تصحیح محمد نصیری. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. تهران.
انزلی، حسن، 1384، ارومیه درگذر زمان. تهران: دستان.
- ابدال زاهدی، شیخ حسین، ‌1343، سلسله النسب صفویه. تهران: ارمغان تاریخ.
- اولئاریوس، آدام، 1379، سفرنامه آدام اولئاریوس. جلد 2، به‌تصحیح: حسین کردبچه، تهران: هیرمند.
- اقبال‌آشتیانی، عباس؛ پیرنیا، حسن؛ و جوانمردی، لطیفه، 1389، تاریخ کامل ایران. تهران: اورند و سما.
- بلر، شیلا؛ و بلوم، جاناتان ام، 1381، هنر و معماری اسلامی. ترجمۀ یعقوب آژند، جلد 2، تهران: فرهنگستان هنر.
- بیگ‌تاش، فرشید، 1393، «تحلیل و بررسی مشخصات معماری و تزئینات بقعه شیخ‌حیدرشهرستان مشکین‌شهر». همایش ملی معماری، شهرسازی و توسعۀ پایدار با محوریت خوانش هویت ایرانی اسلامی در معماری و شهرسازی، مشهد: https://civilica.com/doc/346994.
- سرتیپی‌پور، محسن، 1387، «بن‌مایه‌های هنر اسلامی در اندیشه تیتوس بورکهارت». صفه، 46 (17): 91-100.
- پناهی‌سمنانی، محمداحمد، 1374، شاه اسماعیل صفوی مرشد سرخ کلاهان. تهران: کتاب نمونه.
- پوپ، آرتور اپهام، 1381، «مقام هنر ایرانی». مجموعه مقالات سنت و فرهنگ، ترجمۀ فریدون بدره‌ای، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- پوپ، آرتور اپهام؛ و اکرمن، فیلیپس، 1387، سیری در هنر ایران از دوران پیش‌ازتاریخ تا امروز. جلد 8، به‌تصحیح: سیروس پرهام، تهران: علمی و فرهنگی.
- پورهادی گوابری، مهدیه؛ و قلم‌‌آرا، سحر، ۱۳۹۷، «واکاوی هنر مقرنس در دوره‌های تاریخی قبل بعد از اسلام در ایران و محدوده گسترش این هنر در جهان (نمونه موردی بناهای ایرانی-اسلامی)». معماری و شهرسازی ایران، 5(1): 1-12.
- ترابی‌طباطبایی، سید جمال، 1387، آثار باستانی استان اردبیل. تبریز: مهد آزادی.
- ترابی‌طباطبایی، سید جمال، 1384، آثار باسانی اهر و ارسباران. جلد 2، تبریز: مهد آزادی.
- حاجی‌قاسمی، کامبیز، 1389، گنجنامه فرهنگ آثار معماری اسلامی ایران. شهید بهشتی: تهران
- حسینی، سیدهاشم، 1387، «معرفی سبک مقبره‌سازی متصوفه آذربایجان». هنرهای زیبا، معماری و شهرسازی، 43(2): 57-68.
- خواندامیرالحسینی، غیاث‌الدین‌بن همام الدین، 1380، حبیب‌السیر. زیر نظر: محمد دبیر سیاقی، تهران: خیام.
- خنجی روزبهان،  فضل‌الله بن، 1382، تاریخ عالم آرای امینی: شرح حکمرانی سلاطین آق‌قویونلو و ظهور صفویان. تصحیح: عشیق، محمداکبر، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب. 
- دیباج، اسماعیل، 1345، آثار باستانی و ابنیه تاریخی آذربایجان. تهران: شورای مرکزی جشن‌های شاهنشاهی ایران.
- راعی، حسین، 1390، «بررسی و مطالعۀ برج‌مقبره‌های قرن 8 و 9 هـ.ق. در مازندران، نمونه موردی: معرفی مقبره شمس آل رسول آمل». مرمت، آثار و بافت‌های تاریخی و فرهنگی، 2(1): 75-91.
- روملو، حسن بیگ، 1357، احسن‌التواریخ. به‌تصحیح: عبدالحسین نوائی. تهران: فرهنگستان ادب و هنر ایران.
- زمرشیدی، حسین، ۱۳۶۵، گره‌چینی در معماری اسلامی و هنرهای دستی. تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.
- زمرشیدی، حسین؛ فریدون‌زاده، حسین؛ و خراسانی، کاظم، 1395، «تأثیر خط کوفی بر خط کوفی بنایی و تحول آن تا آرم نویسی‌های امروز». مطالعات معماری ایران، 5 (10): 123-139.
- ساعدی، غلامحسین، 1354، خیاو یا مشکین‌شهر. تهران: امیرکبیر.
- سوروگین، آنتوان، 1378، ایران از نگاه سوروگین. مترجم: سحر برجسته، تهران: زمان.
- شراتو، امبرتو؛ و گروبه، ارنست؛ 1376، تاریخ هنر ایران (هنر ایلخانی و تیموری). ترجمۀ یعقوب آژند، تهران: مولی.
- شکفته، عاطفه؛ و صالحی‌کاخکی، احمد، 1393، «شیوه‌‌های اجرایی و سیر تحولات تزئینات گچی معماری ایران در قرون هفتم تا نهم هجری قمری». نگره، 9(30): 62-81.
- شکفته، عاطفه؛ احمدی، حسین؛ و عودباشی، امید، 1394، «تزئینات آجرکاری سلجوقیان و تداوم آن در تزئینات دوران خوارزمشاهی و ایلخانی». پژوهش‌های معماری اسلامی، 6(3): 84-106.
- صفری، بابا، 1371، اردبیل درگذرگاه تاریخ: از دوران قدیم تا ظهور سلسله پهلوی. جلد 1، اردبیل: دانشگاه آزاد اسلامی.
- طقوش، سهیل، ۱۳۹۹، «پیدایش خاندان صفویه». مترجم: ناصر بوعذار و جاسم بوعذار. پژوهش در تاریخ، 27(10): 39-64.
- عبادی، شهروز، 1396، «بقعه شیخ‌حیدر مشکین شهر». مشکین شهریم، Meshginim.ir، تاریخ دسترسی: 20/01/1400.
- عساکره، حسین؛ و رزمی، رباب، 1390، «اقلیم‌شناسی بارشِ شمال‌غرب ایران». جغرافیا و توسعه، 25(9): 137-158.
- قزوینی، ابوالحسن، 1364، فواید الصفویه. به‌کوشش: مریم میراحمدی، تهران: مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- کارنگ، عبدلعلی، 1351، آثارباستانی آذربایجان. تبریز: شفق.
- کاظمی، حسین، 1396، «بررسی ویژگی‌ها فرمی و تزئینی مقابر برجی‌شکل قرن ششم تا هشتم هـ.ق. در شمال‌غرب ایران (آذربایجان شرقی و غربی)». پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد باستان‌شناسی (گرایش تمدن و فرهنگ اسلامی ایران و سرزمین‌های دیگر)، گروه باستان‌شناسی دانشکدۀ حفاظت و مرمت دانشگاه هنر اصفهان (منتشر نشده). 
- کتویانپور، احمد، 1378، تاریخ رضائیه. تهران: آذرکهن.
- لشکری، آرش؛ خطیب شهیدی، حمید؛ نیستانی، جواد؛ و هژبری‌نوبری، علیرضا، 1388، «نقش مهرهای تزئینی در معماری دورۀ ایلخانی». مطالعات باستان‌شناسی،  2(1): ٨5-١٠2.
- مخلصی، محمدعلی، 1371، فهرست بناهای تاریخی آذربایجان شرقی. سازمان میراث‌فرهنگی کشور: تهران.
- مجیرشیبانی، نظالم‌الدین، 1346، تشکیل شاهنشاهی صفویه (احیاء وحدت ملی). دانشگاه تهران.
- مستوفی‌قزوینی، حمدالله، 740 ه‍.ق.، نزهة القلوب. به‌تصحیح: محمد دبیر سیاقی، تهران: طه.
- مشکوتی، نصرت الله، 1349، فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران. تهران: سازمان ملی حفاظت از آثار باستانی ایران.
- معصومی، غلامرضا، 1383، تاریخچه علم باستان‌شناسی. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی: تهران.
- میراحمدی، مریم، 1371، تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران در عصر صفوی. تهران: امیرکبیر.
- نوائی، عبدالحسین، 1368، شاه اسماعیل صفوی مجموعه اسناد و مکاتبات تاریخی به همراه یادداشت‌های تفصیلی. تهران: ارغوان.
- ویلبر، دونالد، 1365، معماری اسلامی ایران در دورۀ ایلخانان. جلد 1، ترجمۀ عبدالله فریار، تهران: علمی و فرهنگی.
- ویلبر، د.، 1374، معماری اسلامی ایران در عصر ایلخانان. جلد 2، ترجمۀ عبدالله فریار، تهران: علمی فرهنگی.
- هینتس، والتر، 1362، تشکیل دولت ملی در ایران. ترجمۀ کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی.
- یوسفی، حسن؛ نیستانی، جواد؛ هژبری‌نوبری، علیرضا؛ و موسوی‌کوهپر، سید مهدی، 1396، «وحدت هنری یادمان‌های آرامگاهی مدور سبک آذری نواحی (اران و آذربایجان) در سده‌‌های ۸ تا ۹هـ.ق.». معماری، 2(1): 30-46.
- Abdal Zahedi, Sh. H., 1343, Safavid dynasty. Tehran: A gift of history, [In Persian].
- Amini Heravi, A. S. I., 1383, The royal conquests of Safavid history from the beginning to 923 AH. Edited by: Mohammad Nasiri, Association of Cultural Works and Honors, Tehran [In Persian].
- Anzali, H., 1384, Urmia through time. Tehran: Dastan [In Persian].
- Asakareh, H. & Razmi, R., 2010, “Rainfall Climatology of Northwest Iran”. Geography and development, 25(9): 137-158, [In Persian].
- Aslanapa, O., 1979, Kirimve Azerbaycan’da TürkEserleri. Istanbul: Baha Matbaasi.
- Aytberov, T., 2009, “The Newly Found Tomb-Stone of Sheikh Haydar the Safavid in Dagestan”. Iran and the Caucasus, 13(2): 281-284. Doi: https://doi.org/10.1163/157338410X12625876281145
- Bosworth, C. E.. 1983, Barda’a. The Encyclopedia of Islam. Vol. I, Leiden: E. J. Brill. 
- Beg Tash, F., 2013, “Analysis and review of the architectural characteristics and decorations of the tomb of Sheikh Haider Shahrestan, Mashgin Shahr”. National Conference on Architecture, Urban Planning and Sustainable Development with a focus on reading Islamic Iranian identity in architecture and urban planning, Mashhad,  https://civilica.com/doc/346994 [In Persian].
- Blair, Sh. & Bloom, Jonathan M., 1381, Islamic art and architecture. translated by: Yaqub Azhend. C. 2. Tehran: Academy of Art [In Persian].
- Blossom, A.; Ahmadi, H. & Oudbashi, O., 2014, “Seljuk brickwork decorations and its continuation in the decorations of the Khawarizmshahi and Ilkhanid eras”. Researches of Islamic architecture, 6(3): 84-106 [In Persian].
- Brigadier Pour, M., 1387, “Fundamentals of Islamic art in the thought of Titus Burkhardt”. Queue, 46 (17): 91-100 [In Persian].
- Dibaj, I., 1345, Antiquities and historical buildings of Azerbaijan. Tehran: Central Council of Imperial Festivals of Iran [In Persian].
- Ebadi, Sh., 2016, “Tomb of Sheikh Haider Meshkin Shahr”. Meshkin Shahrim Meshginim.ir. Access date: 20/01/1400. [In Persian]
- Eskici, B.; Akyol, A. A. & Kadiaglu, Y. K., 2008, “Hasankeyf Zeynel Bey Turbesi malzeme analizleri ve koruma sorunlari”. Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, (78): 15-30.
- Haj Ghasemi, C., 1389, Anthology of the culture of Islamic architectural works of Iran. Shahid Beheshti: Tehran [In Persian]
- Hintz, W., 1362, The formation of a national government in Iran. Translated by: Kikavos Jahandari, Tehran: Kha-razmi [In Persian].
- Hosseini, S. H., 1387, “Introducing the style of Azerbaijan Sufi tomb building. Fine arts”. Architecture and urban planning, 43(2): 57-68 [In Persian].
- Iqbal Ashtiani, A.; Pirnia, H. & Javanmardi, L., 1389, Complete history of Iran. Tehran: Orand and Sama [In Persian].
- Karang, A. A., 1351, Azerbaijan archeology. Tabriz: Shafaq [In Persian].
- Kazemi, H., 2016, “Examination of the formal and decorative features of tower-shaped tombs from the 6th to the 8th century A.H. in northwest Iran (East and West Azerbaijan)”. Master’s thesis in archeology (trend of Islamic civilization and culture in Iran and other lands), Department of Archeology, Faculty of Conservation and Restoration of the University The art of Isfahan, (Unpublished), [In Persian].
- Ketoyanpur, A., 1378, The date of Rezaieh. Tehran: Azarkohn [In Persian]
- Khandamir al-Hosseini, Gh., 1380, Habib al-Sir. Under the supervision of Mohammad Deir Siagi, Tehran: Khayyam [In Persian].
- Lashkari, A.; Khatib Shahidi, H.; Nistani, J. & Hezhbari Nobari, A., 1388, “The role of decorative seals in the architecture of the Ilkhanid period”. Archaeological studies, 2(1): 85-102, [In Persian].
- Mansouri, A. & Cağhan Keskin, M. 2012, “Zeynel Bey tomb: The unique Persian tomb in Anatolian plateau”. Archi-Cultural Translations through the Silk Road, 2nd International Conference, Mukogawa Women’s Univ., Nishinomiya, Japan, July 14-16, 2012 Proceedings. 
- Mashkouti, N., 1349, List of historical monuments and ancient places of Iran. Tehran: National Organization for the Protection of Antiquities of Iran [In Persian].
- Masoumi, Gh., 1383, History of archeology. Ministry of Culture and Islamic Guidance: Tehran [In Persian].
- Mirahmadi, M., 1371, Political and social history of Iran in the Safavid era. Tehran: Amir Kabir [In Persian].
- Mokhlisi, M. A., 1371, List of historical monuments of East Azerbaijan. Organization of Cultural Heritage of the country: Tehran. [In Persian]
- Mostofi Qazvini, H., 740 AH., Nazah al-Qulob. Edited by: Mohammad Debir Siyaghi, Tehran: Taha. [In Persian]
- Mujirshibani, N., 1346, Formation of the Safavid Empire (revival of national unity). University of Tehran, [In Persian].
- Navaei, A. H., 1368, Shah Ismail Safavi, a collection of historical documents and correspondence with detailed notes. Tehran: Arghvan [In Persian].
- Olearius, A., 1379, Travelogue of Adam Olearius. C. 2. Corrected by: Hossein Kordbcheh, Tehran: Hirmand [In Persian].
- Panahi Semnani, M. A., 1374, Shah Ismail Safavi, Murshid Sarkh Kalahan. Tehran: Sample book [In Per-sian].
- Pope, A. U. & Ackerman, Ph., 2007, A journey in Iranian art from prehistoric times to today. Volume 8. Edited by: Siros Parham, Tehran: Scientific and Cultural [In Persian].
- Pope, A. U., 1381, Iranian art authority. A collection of articles on tradition and culture. Translated by: Fereydoun Badrei. Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance [In Persian].
- Porhadi Gavabri, M. & Qalamara, S., 1397, “Analyzing the art of Moqrans in the historical periods before and after Islam in Iran and the extent of the spread of this art in the world (a case study of Iranian-Islamic buildings)”. Architec-ture and urban planning of Iran, 5(1): 1-12 [In Persian].
- Qazvini, A., 1364, The benefits of al-Safawiyya. By the efforts of Maryam Mir Ahmadi, Tehran: Cultural Studies and Research [In Persian].
- Raghi, H., 1390, “Investigation and study of tower-tombs of the 8th and 9th century AH in Mazandaran, case ex-ample: introduction of Shams al-Rasoul Aml tomb”. Restoration of historical and cultural works and textures, 2(1): 75-91 [In Persian].
- Romelu, H. B., 1357, Ahsan al-Tawarikh. Edited by: Abdul Hossein Navaei. Tehran: Iran Academy of Literature and Art [In Persian].
- Saedi, Gh., 1354, Khayav or Meshkin Shahr. Tehran: Amir Kabir [In Persian].
- Safari, D., 1371, Ardabil at the crossroads of history: from ancient times to the emergence of the Pahlavi dynasty. vol. 1, Ardabil: Islamic Azad University [In Persian].
- Scherato, U. & Grube, E., 1376, History of Iranian art (Ilkhani and Timurid art). Translated by: Yaqub Azhend, Tehran: Molly, [In Persian].
- Shakfete, A. & Salehi Kakhki, A., 2013, “Implementation methods and evolutions of Iranian architectural plaster decorations in the 7th to 9th centuries AH”. Nzar 9(30): 62-81 [In Persian].
- Sorogin, A., 1378, Iran from the perspective of Sorogin. Translator: Dawn Tehran: Zaman [In Persian].
- Taghosh, S., 1399, “The emergence of the Safavid dynasty. Translator: Nasser Bouadhar and Jasem Bouadhar”. Research in history, 27(10): 39-64. [In Persian]
- Tavakkoli, B. & Cinmarasl, R., 2019, “Geometry of the form and designs of Ilkhani tombs’ tower of Azerbaijan (Case study: Qarabagh Bardaeh tomb’tower)”. Historia y MEMORIA, (20): 251-272.
- Torabi Tabatabai, S. J., 1384. The works of Basani Ahar and Arsbaran. Vol. 2, Tabriz: Mahd Azadi [In Per-sian].
- Torabi Tabatabai, S. J., 1387, Antiquities of Ardabil province. Tabriz: Mahd Azadi [In Persian].
- Wilber, D. N., 1969, The Architecture of Islamic Iran. New York: Greenwood Press. Sourse: https://archnet.org/sites/1635/media_contents/41071. Reach 2021, 28, 4.
- Wilbur, D., 1374, Islamic architecture of Iran in the Ilkhanate era. Vol. 2. Translated by: Abdullah Faryar, Tehran: Sci-entific and Cultural [In Persian].
- Wilbur, D., 1365, Islamic architecture of Iran during Ilkhanate period. Vol. 1. Translated by: Abdullah Faryar, Tehran: Scientific and Cultural [In Persian].
- Yousefi, H.; Neyestani, J.; Hojbari Nobari, A. & Mousavi Kohpar, S. M., 2016, “The artistic unity of Azari-style circular tomb monuments in the regions (Aran and Azerbaijan) in the 8th to 9th centuries AH”. Architecture 2(1): 30-46 [In Persian].
- Zamrashidi, H., 1365, Knotting in Islamic architecture and handicrafts. Tehran: Iran University of Science and Technology [In Persian].
- Zamrashidi, H.; Faridounzadeh, H. & Khorasani, K., 2015, “The influence of the Kufi script on the con-structional Kufi script and its transformation to today’s logos”. Iranian architectural studies, 5 (10): 123-139 [In Persian].

Files

Share

How to cite

Statistics