بررسی شرایط سیاسی- اجتماعی بروجرد در دوره ی قاجار، با اتکا به تحلیل کتیبه های مسجد سلطانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا.

چکیده

در دوره حکومت فتحعلیشاه قاجار در چند شهر ایران مساجدی ساخته شد که به «مسجد سلطانی» معروف شدند. یکی از این مساجد در شهر بروجرد قرار دارد که در عصر قاجار، جایگزین مسجد جامع گشته و تبدیل به مهمترین بنای شهر شد. این مسجد ارتباط تنگاتنگی با بازار دارد بطوریکه سه ورودی آن به بازار متصل می شوند. از مهمترین ویژگی های این مسجد تعداد زیاد کتیبه های ایجاد شده  بر سنگ، گچ، کاشی و چوب است که در بررسی انجام شده توسط نگارنده، 19 نمونه شناسایی، مطالعه و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعات نشان داد که هفت مورد از این کتیبه ها اطلاعات جامعی از بروجرد و من جمله کشمکش های مسلمانان و اقلیت های ساکن در این شهر را منعکس می کنند. همچنین دو مورد از کتیبه ها در ارتباط با کاربری دیگر بنا بعنوان مدرسه ی علمیه، و نیز چهار مورد تاریخ صحیح ساخت بنا را در سال 1209ه.ق را مشخص می سازند. بقیه کتیبه ها در ارتباط با موضوعات مختلفی از قبیل تعمیر بنا در سال های93-1291 ه.ق، مدح و ستایش ائمه اطهار و اهمیت جایگاه مسجد در رستگاری مومنین تحریر گشته اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Socio-political Study Status of Boroujerd During the Qajar Period Based on Analysis of the Soltani Mosque Inscriptions

نویسنده [English]

  • Alireza Gudarzi
چکیده [English]

During the kingship of Fath-Ali Shah-e Qajar numbers of mosques were built in some of the Iranian cities which named “Soltani mosques”, on behalf of the king’s name. One of these mosques was built in Borujerd which replaced with the Jame’ Mosque and became the most important building in the city during Qajar period. This had strong relation with Bazaar as placed in the middle of Bazaar with three main gates opened to the biggest trade center of the city. Of the most important features of the mosque are numerous inscriptions of which 19 samples were studied. These studies show that 7 samples of inscriptions provides comprehensive information about the city of Borujerd such as Muslim conflicts with other minority residents of the city; 2 samples are about the function of the mosque as a religious school. 4 samples are about the exact construction date of the monument in 1209 Hijri and the others are about different subjects including the repairing procedure of the mosque during 1291-1293, praise and admiration of Holy Imams and the importance of the mosque in salvation of the people as well.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Borujerd City
  • Qajar Period
  • Soltani Mosque
  • Inscription
  • Socio-political Status