هخامنشیان در حوضه‌ی رود کٌر: درآمدی بر ماهیت مبادله و تجارت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه باستان شناسی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

10.22084/nb.2023.27515.2567

چکیده

برای شناخت مناسب ساختارهای اجتماعی و اقتصادی حکومت‌های باستانی، نطفه‌ی اولیه و کانون شکل‌گیری آن‌ها اهمیتی ویژه دارد. حوضه‌ی رود کر واقع در شمال استان فارس، از جمله این هسته‌های تمدنی به‌شمار می‌رود که کانون اصلی شکل‌گیری (به‌همراه حوضه‌ی رود سیوند) شاهنشاهی هخامنشی محسوب می‌شود. احداث بنای تخت جمشید به‌عنوان یکی از پایتخت‌های اصلی هخامنشیان توسط داریوش اول و همچنین وجود مکان مهمی چون هومادشو/متزیش (مربوط به قبل از بنای تخت جمشید) در ناحیه‌ی مورد بحث، به‌خوبی نشان از اهمیت آن دارد. اسناد و مدارک کشف‌ یا صادرشده (گلنوشته‌های بایگانی تخت جمشید و متون اکدی بایگانی شرکت تجاری اگیبی) از مکان‌های مذکور تا حدودی چشم‌انداز روشنی راجع‌به وضعیت مبادله و تجارتِ حوضه‌ی رود کر در اختیار می‌گذارند. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با روش توصیفی-تحلیلی و با بررسی اسناد و شواهد باقی‌مانده از دوره‌ی هخامنشی، چگونگی وضعیت مبادله و تجارت در محدوده‌ی جغرافیایی رود کر را مورد بحث و بررسی قرار دهد. متون بارو از معاوضه‌ی کالاهای مازاد انبارها (غلات، شراب، میوه) با یکدیگر و با کالاهای بادوام (گوسفند، بز، گاو، قاطر و پول/نقره) در قالب مبادلاتی موسوم به «ساده»، «مذهبی»، و «شَئومَرَش» صحبت می‌کنند. هدف از عرضه‌ی کالاها در موارد یادشده، جلوگیری از خراب و فاسدشدن محصولات (هدف اولیه) و کسب سود (هدف ثانویه) است. طرف‌های مبادله احتمالاً شامل گروه‌ها/افراد وابسته به سازمان تخت جمشید، اشراف پارسی، اشخاص و دهقانان آزاد و اوکسی‌های ناحیه‌یِ جنوب غربی می‌شود. برخی از متون ایلامی تخت جمشید به‌همراه اسناد اکدی بایگانی اگیبی حضور تجار بابلی در مراکز مهم حوضه‌ی رود کر (هومادشو/متزیش و تخت جمشید) و مبادلات بین آن‌ها و بازرگانان پارسی را تصدیق می‌کنند. طبق این اسناد، پیشه‌ی اصلی بازرگان بابلی در ناحیه‌ی تخت جمشید تجارت برده بوده است. همچنین شواهدی از تبادل نیروی کار و استفاده از خدمات طرفین بین بابل و رود کر وجود دارد. همچنین شواهدی از تبادل نیروی کار و استفاده از خدمات طرفین بین بابل و رود کر وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Achaemenid in the Kur river basin: Introduction on The identity of The Exchange and Trade

نویسنده [English]

  • farahad miri
Department of archaeology, faculty of art and architecture, university of mazandaran,iran.
چکیده [English]

In order to properly understand the social and economic structures of ancient governments, the initial core and the focus of their formation is of special importance. The Kur River Basin, located in the North of Fars Province, is one of these Civilization Nuclei, which is considered the focal point of formation (along with the Sivand River Basin) of the Achaemenid Empire. The construction of Persepolis as one of the main capitals of Achaemenid by Darius I, as well as the existence of an important place such as Humadesu/Metzis (related to before Persepolis) in the discussed area, clearly shows its importance. The documents and evidence discovered or exported (The Persepolis Tablet Archive and the Akkadian texts of the Egibi’s trading company archive) from the mentioned places provide a clear perspective about the exchange and trade situation of the Kur river basin. The current research tries to discuss and examine the status of trade and exchange in the geographical area of the Kur River by means of a descriptive-analytical method and by examining the remaining documents and evidences from the Achaemenid period. Fortification’s texts are about the exchange of surplus goods from warehouses (grains, wine, fruit) with each other and with durable goods (sheep, goats, cows, mules and money/silver) in the form of exchanges called "Simple", "Religious", and They called "šaumarraš". The purpose of supplying goods in the mentioned cases is to prevent the products from Waste and spoiling (primary purpose) and to earn profit (secondary purpose). The parties to the exchange probably include groups/individuals affiliated with the Persepolis Organization, Persian Nobles, free individuals and Peasants, and oxyians of the southwestern region. Some of the Elamite texts of Persepolis, together with the Akkadian’s documents of the Egibi’s archive, confirm the presence of Babylonian’s merchants in the important centers of the Kur river basin (Humadešu/Metziš and Persepolis) and the exchanges between them and Persian’s merchants.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Achaemenid Empire, Kur river basin, Persepolis Archive, Exchange and Trade, Babylonian&rsquo
  • s Merchant