پژوهشی در حوزه فرهنگی و تمدنی ایران نمونه موردی: کردستان عراق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران

2 دانشیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران

3 استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران

4 دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران

چکیده

ایران فرهنگی قلمرو وسیعی است که به مراتب از محدوده مرزهای سیاسی کنونی فراتر می‌رود. یکی از مناطقی که در حوزه قلمرو فرهنگی ایران قرار می‌گیرد، مناطق کردنشین و به‌ویژه منطقه‌ی کردستان عراق است که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش این نوشتار تاریخی-تحلیلی است که با استناد به مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی انجام گرفته است. پرسش‌های اصلی نوشتار حاضر این است که نخست عناصر مهم روابط و پیوستگی کردهای عراق و ایران کدامند؟ و دوم این‌که برای تقویت این ارتباط بر چه عناصری در این حوزه می‌توان تأکید بیشتری نمود؟ پاسخ این پرسش‌ها را می‌توان در قالب فرصیه‌هایی این‌گونه بیان داشت، پیوستگی کُرد و کردستان به‌ویژه کردستان عراق با فرهنگ و تمدن ایرانی موضوع مهمی است که براساس عناصر بنیادی متعددی همانند: نژاد، زبان، دین و آیین، آداب و رسوم اجتماعی، آثار باستانی و سیر تحولات سیاسی قابل مطالعه و بررسی است. یکی از ارکان اساسی پیوندهای فرهنگی کردها و از جمله کردهای عراق با ایران و ایرانیان، موضوع پیوستگی نژادی است. دیدگاه‌های مختلفی درباره‌ی ریشه‌ی نژادی کردها وجود دارد که بعضی از آن‌ها جنبه‌ی اسطوره و افسانه‌ای دارند و برخی نیز مبتنی‌بر رویکردی تاریخی و به استناد شواهد و کاوش‌های باستان‌شناسی و یافته‌های علمی هستند. برآیند این تحقیق نشان داد که آن‌چه بیش از هر چیز دارای اهمیت است، تأکید و توجه بر استمرار روابط و تأکید بر مشترکات فرهنگی و پیوستگی نژادی است که کردهای عراق با ایرانیان داشته و ضروری است که این پیوندها ارتقاء یابند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Research on the Iranian Culture: Case Study Iraqi Kurdistan

نویسندگان [English]

  • zahra pishgami fard 1
  • mohammad bagher ghalibaf 2
  • kiomars yazdanpanah 3
  • bahram nasroallahi 4
چکیده [English]

Iranian Culture scope is far wider than the range of the current political boundaries; one of the areas located in the territory of Iran is Iraqi Kurdistan. The main questions of this paper is that are Iran and Iraqi Kurds are important elements of the relationships and continuity? And the second, emphasizing on what elements would made to strengthen their relationship? The answer of this questions can be stated as follows, coherence, and particularly Iraqi Kurdistan, Kurdish culture is an important issue on the basis of several basic elements, such as race, language, religion, social customs, artefacts and political evolution study and review. One of the fundamental pillars of cultural ties with Iranian and the Iraqi Kurds is the racial integration issue. Although there are different views on the origins of Kurds ethnicity, but some aspects of myth and legend, and some historical approach is based on scientific findings and evidence from archeological excavations. One of the fundamental pillars of cultural ties with Iran, the Kurds and the Iraqi Kurds is the issue of racial integration. There are different views about the origins of ethnic Kurds, some aspects of myth and legend, and some historical approach based on evidence-based and scientific archaeological excavations and findings are: A) David McDowell writes: “There are many legends about the origin and Kurds ethnic group, legend says that children born Kurds who fled from oppression Zkhak cannibals in the mountains have been hidden. The myth that binds people to the mountain. “. Masoudi Gold writes on promoting the grandson of the Iranians who fled the bloody Zkhak, this narrative has better pictured by Ferdowsi in Shahnameh order. Zhak was an unjust and oppressive king, who was the dominant force in Iran; on his shoulders there were two snakes by which were eat two young men’s brain daily. After some food for snakes, one of the young people secretly was sent to the mountains and the young’s brain were mixed with sheep brain to feed the snakes. So young people who survived and fled to the mountains are the ancestors of the Kurds. Finally, with the uprising of Kaveh and Fereydoun King, Zhak was killed. Some other Kurdish legends originates from the time of Noah and Solomon. Few people know the root of Kurds, Arabs and Turks. Fans of Arabic origin and Turkish Kurds are very rare among the Kurds. If that Zhak not one, but a family of rulers who seized Svryh and a thousand years they have ruled against the government (Lvrdhv) is located in the north of the country and were regularly attacked Zhakyan, some Iranian nomads transferred to Kurdistan, where they are located, the Iranian tribes gradually rule (Lvrdhv) dominate, and they were erased and the ancestors make up. Sharaf Khan Bdlysy the famous historian of the Ottoman Kurdish region of “Shrfnamh”, he was the first and oldest source about the history of the Persian language, is also quoted Zkhak story and it is considered as a valid reference. Remind about Zhak and quoted James Morier [morier] (second trip in 1812), it is noteworthy that at the time, on 31 August every year in Damavand, a celebration in honor of the release of the oppression of the tyrant king were held the “Kurdish party” was known.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultural Broad
  • Root of Kurds
  • Kurdish Areas
  • Kurdistan Region of Iraq
- احمدی، حمید، 1379، قومیت و قوم گرایی در ایران، افسانه و واقعیت، تهران: نشر نی، چاپ دوم.
- ادموندز، سیسیل جی، 1382، کردها، ترک‌ها، عرب‌ها، ترجمه: ابراهیم یونسی، تهران: روزبهان، چاپ دوم.
- اُرانسکی، ا.م، 1358، مقدمه فقه اللغه ایرانی، ترجمه: کریم کشاورز، تهران: پیام.
- بدلیسی، امیر شرفخان، 1373، شرفنامه (تاریخ مفصل کردستان)، با مقدمه و تعلیقات و فهارس: محمد عباسی، تهران: نشر حدیث، چاپ سوم.
- بلو، ژویس، 1379، مسأله کرد (بررسی تاریخی و جامعه‌شناسی)، ترجمه: پرویز امینی، سنندج: انتشارات دانشگاه کردستان، چاپ اول.
- برزویی، مجتبی، 1378، اوضاع سیاسی کردستان (از سال 1258 تا 1325هـ.ش)، تهران: انتشارات فکر نو، چاپ اول.
- برویین سن، مارتین وان، 1378، جامعه‌شناسی مردم کرد (آغا، شیخ و دولت)، ترجمه: ابراهیم یونسی، تهران: نشر پانیذ، چاپ اول.
- تابانی، حبیب‌اله، 1380، وحدت قومی کرد و ماد (منشأ، نژاد و تاریخ تمدن کردستان)، تهران: نشر گستره، چاپ اول.
- حافظ‌نیا، محمدرضا، 1388، جغرافیای سیاسی ایران، تهران: سمت، چاپ سوم.
- جلایی‌پور، حمیدرضا، 1372، کردستان، علل تداوم بحران آن پس از انقلاب اسلامی، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، چاپ اول.
- رشیدیاسمی، غلامرضا، 1363، کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر، چاپ دوم.
- زکی‌بیگ، محمدامین، 1381، زبده‌ی تاریخ کرد و کردستان، ترجمه: یدالله روشن اردلان، تهران: توس، چاپ نخست.
- سنندجی، میرزا شکرالله، 1366، تحفه ناصریه در تاریخ و جغرافیای کردستان ، به کوشش: حشمت‌الله طبیبی، تهران ، امیر‌کبیر.
- سنندجی (رونق)، میرزا عبدالله، 1344، تذکره حدیقه امان‌اللهی، به تصحیح: ع. خیامپور، تبریز، دانشکده ادبیات.
- کوچرا، کریس، 1377، جنبش ملی کرد، ترجمه: ابراهیم یونسی، تهران: مؤسسه انتشارات نگاه، چاپ دوم.
- کینان، درک 1376، کرد و کردستان، ترجمه: ابراهیم یونسی، تهران: مؤسسه انتشارات نگاه، چاپ دوم.
گیرشمن، رومن، 1370، هنر ایران در دوران پارت و ساسانی، ترجمه: بهرام فره‌وشی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- مسعود، خسرو، 1373، «بررسی نقش زبان‌های محلی به عنوان مکمل زبان ملی»، کردستان و توسعه فرهنگی، (مجموعه مقالات ارایه شده در دومین همایش سالانه پژوهش‌های کردستان‌شناسی، سنندج: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کردستان.
- ملازاده، کاظم، 1393، باستان‌شناسی ماد، انتشارات سمت، چاپ اول.
- مک‌داول، دیوید، 1383، تاریخ معاصر کرد، ترجمه: ابراهیم یونسی، تهران: نشر پانیذ، چاپ دوم.
- مینورسکی، ولادیمیر فئودوروویچ، 1379، کُرد، ترجمه و توضیح: حبیب‌اله تابانی، تهران: نشر گستره، چاپ اول.
- نیکیتین، واسیلی، 1378، کرد و کردستان، ترجمه: محمد قاضی، تهران: کانون فرهنگی انتشاراتی درایت، چاپ سوم.
- وقایع‌نگار کردستانی، علی‌اکبر، 1364، حدیقه‌ی ناصریه در جغرافیا و تاریخ کردستان، به تصحیح: محمد رئوف توکلی، تهران: ارژنگ.
- هاگت، پیتر، 1382، جغرافیای ترکیبی نو، ترجمه: شاپور گودرزی نژاد، تهران: سمت.
-  هوشمند، احسان، 1383، «کرد یا کردها، مدخلی جامعه‌شناختی بر کردشناسی»، فصلنامه فرهنگی اجتماعی گفتگو، ، (کرد و کردستان، تهران)، شمار‌ه‌ی 40، صص 33-9.
 
- Routher, Oscar, 1939, Sasanian Architecture in Survey of Persian Art, Ed By: Arthur Apham Pope,Vol. 2, Oxford UniversityPerss, PP478-493.