در کاربرد سیستم های اطلاعات جغرافیایی(GIS) تحلیل الگوی استقراری:مطالعه موردی محوطه های دشت درگز از دوره نوسنگی IV تا پایان عصر آهن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا

2 کارشناس ارشد باستان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز

چکیده

استان خراسان و به ویژه دشت درگز، به دلیل قرارگیری در میان سه حوضه ی فرهنگی؛ جنوب غرب آسیای مرکزی (کوه پایه های ترکمنستان) ، شمال شرق فلات مرکزی ایران و شمال شرق ایران یکی از مناطق مهم، اما ناشناخته در پژوهش های باستان شناسی به شمار می رود. ویژگی های اقلیمی، جایگاه خاص جغرافیایی و موقعیت مهم منطقه باعث شده که از دیرباز مورد توجه گرو ههای انسانی واقع گردد. با این وجود اطلاعات ما درباره ی تحولات منطقه در دوران مختلف پیش از تاریخ و یکفیت ارتباط این منطقه با سایر حوضه های فرهنگی بسیار ناقص است. از این رو انجام پژوهش های باستان شناختی و به ویژه کاو ش های باستان شناسی بسیار ضروری است. بررسی های باستا ن شناسی و تحلیل الگوی استقراری، از روش های شناخته شده در باستان شناسی برای کمک به شناخت روابط فرهنگی در دوران پیش از تاریخ می باشد. اطاع و آگاهی از الگوهای استقراری این منطقه می تواند درک و ما را از چشم انداز فرهنگی آن بهبود بخشد. در گذشته، این نوع تحلیل با رو شهای سنتی انجام می گردید اما امروزه، تحلیل الگوهای انجام می گردد که به ARC GIS ؛ استقراری با نرم افزارهای متفاوتی به ماننداطلاعات واضح تر و واقعی تری منجر می گردد.
در این مقاله به نتایج حاصل از بررسی های باستا ن شناختی دشت درگز و پرداخته شده است. در این مطالعه Arc GIS تحلیل آن ها با استفاده از نرم افزار مشخص گردید که تاثیرپذیری از آب و خاک و هم چنین طیف ارتفاعی مشخصی باعث به وجود آمدن الگوی استقراری مشخصی می گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Application of Geographical Information Systems (GIS) in Analysis of Settlement Pattern; Case Study of Dargaz Plain’s Sites From Neolithic Period Until the End of Iron Age IV

نویسندگان [English]

  • rohoallah yousefi zoshk 1
  • saeed baghizadeh 2
چکیده [English]

Khorasan province and in particular Dargaz plain which is located among the cultural area of southwestern central Asia (Turkmenistan mountainous), northeastern of central plateau and northeastern Iran is one of the unexplored but important regions in archaeological investigation in Iran. Climate characteristics of the region, its special geographical conditions and its important location caused this region to receive attention from human’s groups long time ago. Therefore, our records of the changes of the region in different periods of prehistory and its mode of relationship with other cultural area are incomplete.
So archaeological investigation and archaeological excavation is very necessary. Archaeological survey’s and settlement pattern analysis is one certain method in archaeology for understanding cultural contacts at prehistoric periods. Information and awareness of settlement pattern of Dargaz plain could improve the perception of its cultural landscapes. In the past, this kind of analysis was done through traditional methods but nowadays analysis of settlement pattern is done by different software like ArcGIS that results in real and accurate information. In this article, we are working with the results of archaeological surveys of Dargaz plain and analysis of them with ArcGIS. In this study, the influence of soil, water and also a certain height range created a specific pattern.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dargaz Plain
  • Archaeological survey
  • Settlement Pattern
  • ArcGIS Software