گونه شناسی تبرهای عصر مفرغ حوزه فرهنگی جنوب شرق ایران: تبرهای مفرغی موزه هرندی کرمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده مرمت، دانشگاه هنر اصفهان

2 استادیار دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات تهران.

3 کارشناس ارشد میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری استان کرمان

چکیده

فراوانی کانسارهای مس در حوزه فرهنگی جنوب شرق ایران به خصوص استان کرمان را می توان به عنوان یکی از دلایل شک لگیری و گسترش صنعت فلزکاری در این حوزه در نظر گرفت که باعث خلق آثار منحصر به فردی از آلیاژ مفرغ گردید. اشیای مفرغی، به ویژه نمونه های استان کرمان، غنای فرهنگی این مرحله زمانی را دقیق تر نشان می دهند. عصرمفرغ ایران حدود اواخر شش هزار سال تا اواسط چهار هزار سال قبل را در بر می گیرد. از میان اشیای مفرغی می توان تبرها را نام برد. تبرهای مفرغی مورد مطالعه در این پژوهش همگی در موزه هرندی کرمان نگهداری می شوند. با مطالعه میدانی مجموعه تبرهای مفرغی در موزه و مقایسه تطبیقی آنها بر اساس منابع در این پژوهش به پرسش هایی به مانند: کاربرد، تکنیک و جایگاه آن در حوزه فرهنگی مورد مطالعه پاسخ داده می شود. آن ها از نظر فرم، نحوه قرارگیری تیغه، شیوه ساخت و نیز از نظر کاربرد طبقه بندی و در نهایت مورد مقایسه تطبیقی قرار می گردند. تشابه نسبی تبرهای حوزه جنوب شرق ایران با تبرهای خارج از این حوزه فرهنگی و فرهنگ های همسایه ایران در مناطق شرقی و شمال شرقی به ویژه باختر و آسیای میانه، نشان از تبادلات فرهنگی فرامنطقه ای دارد. این ارتباطات منطقه ای و فرامنطق های را می توان در تجارت مواد خام فلزی، سن گهای قیمتی و نیمه قیمتی و نیز اشیای شان زا جستجو نمود، واقعیتی که در متون بین النهرینی این زمان نیز تایید می گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Typology of Bronze Axes of Southeastern Iran: Case Study: Bronze axes of Harandi Museum, Kerman

نویسندگان [English]

  • morteza hesari 1
  • nima nezafati 2
  • mahbobeh naseri tehrani 3
چکیده [English]

The abundance of copper deposits in the Kerman Province of Iran can be considered as one of the main reasons for the emergence of the extensive ancient metallurgical activities in the ancient cultural domain of southeastern Iran by the third millennium BCE. This has partly resulted in the production of some of the most exquisite ancient bronze artifacts in the Kerman region and southeastern Iran, among which the bronze axes are of significant value. In this study, we investigated the collection of ancient bronze axes kept in the Harandi museum of Kerman from different viewpoints including their forms, the position of the blades, the technology of manufacturing, the way of utilization and function, and consequently their prestigious position. These axes were also compared with the same age axes of the other regions in Western Asia. This comparison indicates an extensive cultural and commercial exchange among the neighboring areas of Kerman together with farther regions including central Asia, Afghanistan, Turkmenistan, Pakistan, Luristan, and Mesopotamia, the latter exchange has also been acknowledged in the ancient texts. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ancient Southeastern Iran
  • Bronze Axes
  • Typology and Function of Ancient Axes